За лалын шашинт Малайз улсад хэсэг хугацаагаар сурлаа. Энэ улс нэлээдгүй хөгжсөн ч үүнээс илүү хөгжих боломжтой байсан ч түүнийгээ алдсан ард иргэд ч ядуурсан хэмээн Малай найз маань надад ярилаа. Чухам юуны учир энэ улс хөгжлөөс хойш татагдав юу түүнийх нь гол хүчин зүйл вэ гэсэн асуулт гарлаа. Хариулт нь энгийн ердөө л манай урд хөршийн бизнес эрхлэгчдийн зүй бус үйл ажиллагаа байх юм.

Малай найзын маань өвөө анх бизнес эрхэлж байхад цөөхөн хужаа нар тус улсад ирж маш ядруу амьдралтай малай хүмүүсийг царай алдан гуйж жижиг бизнес эрхэлж байсан гэсэн. Тэд эхэндээ их л зөөлөн найрсаг байсан боловч тэдний үр сад нь хүчирхэгжин түүний өвөөгийн бизнесийн өрсөлдөгч болж бүр өвөөгийнх нь бизнесийг булааж дампууралд хүргэсэн нь тэдний ар гэрт асар том цохилт болжээ.

Хужаа бизнесменүүд эхэндээ найзаа гэж инээд алдаж ирээд түнш малайчуудаа хэдэн жилийн дараа гуйлгачин болгосон жишээ малай иргэдэд олон тохиолдсон байдгийг дуулаад би энэ явдал Монголд эхэлж байгааг харж байна.

Ер нь зүүн өмнөд Азийн Малайз, Индонези, Тайланд, Кампучи гээд олон улс хятадуудад эдийн засгийн гол гол судсаа атгуулснаар өөрсдийн эдийн засгаа сүйрүүлжээ.Эдгээр улсын иргэд өөрсдөө маш ядруу амьдралтай байхад цагаач хятадууд нь дэндүү баян цатгалан дээрэнгүй бүх салбарыг атгасан байгаа нь нэгийг бодогдуулна.

Цагаач хужаа нар зүгээр нэг баяжихгүй тухайн улсынхаа төр засгийн дээд эрх рүү өөрсдийн хүмүүсээ оруулж тухайн улс үндэстний хувь заяанд халтайгаар нөлөөлж байна.

Хятадууд зүүн өмнөд азийн олон орны том бизнесийг бүгдийг нь атгаж тухайн улсынхаа иргэдийг боолчилж тэднийг ашиг багатай жижиг бизнес рүү түлхсэн бүхэл бүтэн амьд түүх зөндөө байна. Өөрөөр хэлбэл тухайн улсын бизнесийн өрмийг нь цагаач хужаа нар аваад үлдэгдэл хусам дээр нь  амьдарч буй улсын иргэд нь хоорондоо алалцдаг эмгэнэл бий болжээ. Энэ жишээг Монголчууд давтах ёсгүй.

Урд хөршийн бизнесменүүд цуварсан гинжин хэлхээ мэт ажиллаж байна. Тэд манай улсын зах зээлд олон салбарт ажиллаж байна. Нэг цагаач тухайн салбарт орж ирэхэд цаана нь нэлээн хэдэн хүн болж өргөждөг байна.

Монголын бизнесменүүдээ та нар дархан улсынхаа эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хамгаалж байгаагаараа хилчидтэй адил хүндтэй үүрэг гүйцэтгэж байна. Монголын эдийн засаг бизнесийн гол гол судсуудыг Монгол бизнесменүүд л атгах ёстой. Энэ бол үүрэг.

Монголын улс төрчид хужаа нартай түрүүвч нэгтэй болсноор өөрийн үр хойчдоо гамшиг тарьж байгаагаа ойлгохгүй байна.

Б.Болд