Сонин хачин » page 105

МОНГОЛЫН УЛААН НОМ: ШАРНАД ЦӨӨВӨР

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

МОНГОЛЫН УЛААН НОМ: ШАРНАД ЦӨӨВӨР

Author: tonshuul on 2014/12/08, 08:59 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Cuon alpinus Pallas, 1811

Баг. Мах идэштэн - Carnivora

Овог. Чонынхон - Canidae

Статус: Нэн ховор зүйл. ДБХХ-ны Улаан дансны ангилалын шалгуураар олон улсын хэмжээнд "устаж болзошгүй”, бүс нутгийн хэмжээнд "устсан” хэмээн үнэлэгдсэн.

Таних шинж: Бие 110 см, сүүл 50 см орчим урт. Саарал чононоос жижиг, үнэгнээс том. Зүс тод улаан зээрд. Хэвэл, суга, цавь, чихний дотор тал цайвар. Сүүл саарал чононыхоос урт сагсгар, үнэгнийхээс арай богино, жигд улаан буурал. Завж, багалзуурын үс урт.

Тархац, байршил нутаг: Монгол дахь тархац дэлхийн тархацын хойд захад хамаарна [3]. Өнгөрсөн зуунд Хэнтий, Хөвсгөл орчмын уулс, Хангай, Монгол Алтай, Алтайн өвөр говь, Өмнөговийн уулсаар ховор биш тохиолддог байжээ [1,2,3]. 1930 онд Өмнөговийн Ноён, Сэврээ, Нэмэгт ууланд агнасан, дөчөөд онд Цагаан богд, Эдрэнгийн нуруу, Суман хаданд үзсэн мэдээтэй [1,6]. 1950 онд Монгол Алтайд устаж, Хөвсгөл орчимд алга болж, Өмнөговь, Алтайн өвөр говь, Говь-Алтайн зарим уулсаар ховорхон үзэгдэх болов [1,4]. Сэгс цагаан богдод 1967 онд хэд хэдэн удаа үзэгдсэн, 1968 онд Өмнөговийн Алтан ууланд хавханд орсныг тухайн үед нутгийнхан мэдээлж байв [2]. Өмнөговийн Зөөлөн ууланд 1969 онд хавханд орсон тохиолдол Монголд байгаагийн хамгийн сүүлчийн бодит баримт нотолгоо болно [2,6]. 1991 оны өвөл Тува Монголын хил орчимд улаан чоныг харсан хоёр тохиолдол бий. 1988 онд монголын хил залгаа Тес-Хемийн районд 4 улаан чоно хоёр хонь барьсан, Цагаан толгойн заставын офицер Гаврилов улаан чоно харсан хэмээх баримтууд бүртгэгджээ [10]. Мөн 1995-1996 онд Байгалийн чанадын өмнөд бүс нутгаас 4 улаан чонын арьс бэлтгэсэн мэдээ бий [11]. Харин түүнээс хойш цөөвөр чоныг үзсэн, олдсон үнэмшилтэй мэдээ алга [6]. Одоо зөвхөн Алтайн өвөр говьд Аж Богдын нуруунаас Тост уул хүртэл, ялангуяа, Цагаан Богд орчим, Өмнөговь, Хөвсгөлийн уулсаар тохиолдож магадгүй хэмээн судлаачид тэмдэглэдэг [2,12].

Амьдралын онцлог: Аргаль, янгир, туулай элбэгтэй говийн хад, цохиот уулс, бор гөрөөс, хүдэр, буга нутагладаг Хөвсгөлийн тайгын ян сарьдагт байршдаг байжээ. Бөөн, сүргээр явж, иддэг амьтнаа хоморголж барьдаг [3]. Гөрөөсний сэг зэмд ирнэ. Өнгөрсөн зуунд малд байнга довтолдог байсныг нутгийнхан ярьдаг [6]. Өмнөговийн Ноён ууланд агуйд үүрлэж, хоёр бэлтрэг гаргасныг нутгийн анчин олсон мэдээ бий [1]. I, II сард отолж, IV сард бэлтрэглэсэн мэдээтэй [3].

Тоо толгой, хомсдох шалтгаан: Тоо толгойн тухай мэдээ байхгүй. Малд халдахад агнадаг, хоол болдог амьтан ховордож цөөрсөн, чоно, ирвэс элбэгшиж, тэжээлийг булаасан зэргээс устаад байгаа дэлхийн хэмжээнд ховордсон зүйл.

Хамгаалсан байдал: 1973 оноос хуулиар агнахыг хориглож, улмаар Амьтны тухай хуульд нэн ховор амьтнаар бүртгэсэн. Зэрлэг амьтан ба ургамлын аймгийн ховордсон төрөл зүйлийг олон улсын хэмжээнд худалдаалах тухай конвенцийн II хавсралт, Олон улсын болон Монгол улсын улаан номд тус тус оруулжээ [7,8,9]. Тархаж байсан нилээд нутаг улсын тусгай хамгаалалттай нутгийн сүлжээнд хамрагдсан.

Хамгаалах арга хэмжээ: Монголд байршиж, түр шилжин ирж болзошгүй нутагт судалгаа хийж, устсан эсэхийг үнэлэн тогтоох, сэргээн нутагшуулах эсэх асуудлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэй дүгнэлт саналыг боловсруулах, удмын санг хадгалах арга хэмжээ авах.

Эх зохиол, мэдээ: 1. Банников, 1954, 2. Дуламцэрэн, 1972, 3. Гептнер нар, 1967, 4. Цэвэгмид, 1963, 5. ОСТСО-ийн улаан ном, 1983, 6. Дуламцэрэн, 1992, 7. Шагдарсүрэн нар, 1987, 8. Олон улсын улаан ном, 1988, 9. CITES, 1991, 10. Савельев, Шурыгин, 1997, 11. Пузанский,1997, 12.Соколов,1996, 13. Шийрэвдамба, нар, 1997.

More 1915 0

Category: Нийтлэл, Сонин хачин

Гал ноцоохгүй, гэхдээ овөлд дулаан

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Гал ноцоохгүй, гэхдээ овөлд дулаан

Author: munkhbat on 2014/12/04, 16:21 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Дэлхий дээрх цор ганц хүйтэн орон Монгол биш. Долоон тэрбум гаруй хүний ядаж тал нь хасах градусын хүйтнийг мэдэрч яваа. Харин тэд бидэнтэй адил нүүрс, мод түлдэг болов уу. Ер нь яаж дулаацдаг юм бол?

Халдаг наалт
Америк 1925 оны дайны үед цэргүүдээ дулаацуулах зорилгоор анхны явуулын халаагч бүтээж байжээ. Уг технологиос Японы нэгэн компани санаа авч, 1988 онд анхны халдаг наалт бүтээсэн нь эрэлттэй барааны дээгүүрт жагссан юм. Энэ бүтээгдэхүүн одоо зөвхөн Япон гэлтгүй хүйтний улиралтай олон оронд өдөр тутмын хэрэглээ болтлоо дэлгэрчээ. Уг бүтээгдэхүүнийг савлагаанаас нь гаргаад гартаа барих төдийд халж эхлэх ба биеийн хэсгүүддээ наах зориултаар эсвэл зөвхөн гартаа бариад явахаар бүтээсэн байдаг. Нэг наалт 8-12 цагийн хооронд дулаанаа барина. Дэлхийн зах зээлд нэг ширхэг хаддаг наалтны дувдаж үнэ нэг ам.доллар.

Халдаг ширээ буюу Котацу
Ширээний доод талд халаагч байрлана. Цахилгаанаар ажиллах бөгөөд гэртээ ямар нэг халаагчгүй байсан ч ширээнийхээ доор суувал хасах 20 градусыг ч ажрахгүй. Үүнийг Японд хүмүүс хамгийн их хэрэглэдэг бөгөөд ширээний хэмжээ, хийцээс хамаараад 5000-20.000 иен буюу 85.000-350.000 төгрөгөөр борлуулдаг аж. Харин ширээн дээр хөнжил байх агаад дулааныг хадгалахад зориулсан байна.

Керосиноор халаагч
Уг халаагчийг ажиллуулахад цахилгаан шаардлагагүй. Зөвхөн бензин, керосин байхад хангалттай. Үүнийг олон орны хүмүүс өвөл аялахдаа, нэгдсэн шугам сүлжээнд холбогдоогүй том байр сууцаа халаахдаа, гадаа зогсож ажиллахдаа хэрэглэдэг. Манайхаар бол бага оврын зуухтай дүйхүүц хэмжээний хүчин чадалтай эд. Дэлхийн зах зээлийн дундаж ханш нь 100-250 ам.доллар байна.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

More 430 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Сонин хачин, Улаанбаатар хот редакци

ЯЛАГЧГҮЙ ДАЙН

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

ЯЛАГЧГҮЙ ДАЙН

Author: munkhbat on 2014/12/04, 11:29 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Орчин цагийн хамгийн сонирхолтой дайны нэг хэлбэр болох долоон жилийн турш яригдсан хий дамжуулах хоолойн маргаан эцэстээ ямар ч ялагчгүйгээр өндөрлөлөө. Европын зах зээлд ноёрхох гэсэн адил зорилготой АНУ, ОХУ-ын дамжуулах хоолойн төсөл жил дараалан хаагдлаа.

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин Европт өмнөд урсгалаар байгалийн хийн хоолой барих төлөвлөгөөгөө цуцалж буйгаа мягмар гаригт мэдэгдсэн байна. Түүний энэхүү шийдвэр есөн сар үргэлжилж буй Украины хямралын нөлөөнөөс үүдэлтэй юм. Өмнөд урсгал хийн хоолойг Оросын байгалийн хийн хамгийн том компани болох "Газпром"-ын санхүүжилтээр 930 км урт барихаар төлөвлөж, өнгөрсөн оны аравдугаар сард Болгарт шавыг нь тавьснаар барилгын ажлыг эхлүүлээд байсан юм. Гэвч хий нийлүүлэгч нь хийн хоолойгоо бүрэн санхүүжүүлж, эзэмших нь Европын холбооны өрсөлдөөний хуулийг зөрчих магадлалтай гэж Европын комиссын зүгээс үзсэнээр өнгөрсөн зургадугаар сард төслийг түр зогсоогоод байсанаж. Оросын эрх баригчдын зүгээс Европын комиссынхныг цэвэр улс төрийн зорилгоор дээрх шийдвэрийг гаргасан хэмээн буруутгаж байсан юм. Гэвч удаан үргэлжилсэн дайнаас залхсандаа бус үр дүн гаргахын тулд дуусгавар болгосон гэдгийг тэрээр онцолж байжээ.

БАКУГААС ЭХЛЭЛТЭЙ МАРГААН
ОХУ-аас байгалийн хийн шууд хараат Европын хувьд Украин Беларусаар дамжин өнгөрдөг хийн хоолой нь хэрэгцээг бүрэн дүүрэн баталгаатай хангаж чадаагүй тул АНУ-тай хамтран дамжуулах хоолойн шинэ төслийг санаачилж байв. 1990-ээд оны эхээр Төв Ази болон Кавказаар дамжуулан бие дзасан газрын тос, байгалийн хийн дамжуулах хоолой барих төслийг санаачилж 2000 оны эхээр эхлүүлэхээр болов. Ингээд 2006 онд 1000 милийн урттай, Азербейжаны Бакугаас Газар дундын тэнгис хүртэлх анхны газрын тосны дамжуулах хоолойг нээсэн юм. Хараахан бэлэн болоогүй байсан дамжуулах хоолойг / хожим нь Набукко гэж нэрлэсэн/ Туркменистанаас эхлэн Турк, Европ цаашлаад Төв Ази хүртэл холббхоор төлөвлөж байсан юм.

ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ӨӨРЧЛӨЛТ
Туркменистан Каспийн тэнгисээр дайран өнгөрөх дамжуулах хоолойг бүрэн дүүргэх чадалгүйг АНУ ойлгох хүртэл нэлээд хугацааг авсан юм. Тиймээс 2000-аад оны дунд үеэс Вашингтон "Набукко" гэх шинэ төлөвлөгөөнд щилжсэн юм. Энэхүү дамжуулах хоолой Бакугаас дахин эхлэхдээ Кавказаар дамжин өнгөрөхөөр төлөвлөсөн байв. Дамжуулах хоолойн зорилго нь Төв Азийн бие даасан байдал, Европын эрчим хүчний аюулгүй байдлын зэвсэг байх байсан юм.

Гэвч 2006 онд Украин улс Москвагаас авсан барьцаа хөрөнгийн хохирлоо барагдуулаагүй гэх шалтгаанаар байгалийн хийн нийлүүлэлтээ цуцалснаар Европ хийгүй үлдэх шахаж, шинэ төслийн ажлыг түр завсарлав. Ийнхүү дараагийн гурван жилийн хугацаанд төслийн ажил зогсов. Газрын тос, байгалийн хийг нийслэл Баку хотоос нь Гүрж, Туркийн нутгаар дамжуулан цааш Европт гаргах Набукко хий дамжуулах хоолойг барих ажлыг барууны орнууд дэмжин хөрөнгө оруулж эхэлсэн ч төсөл зурагт нь Ирак, Ираны нутаг багтаж байгаа нь төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд хүндрэлтэй болгосон юм. Ерөнхийдөө хийн хоолойн төсөл ОХУ-ыг тойруулан дамжуулах хоолой барих байсан тул ОХУ-аас чадах шахалтаа үзүүлж байсан байна.

"ӨМНӨД УРСГАЛ" ХООЛОЙГ ТАНИЛЦУУЛАВ
2007 онд В.Путин Оросууд эсрэг нь байгалийн хийн "Өмнөд урсгал" хэмээх шинэ хоолой барих төсөл эхлүүлэх гэж буйгаа зарлав. Энэ нь төслийн тол өрсөлдөгч гэгдэж буй "Набукко" хоолойн төслийн хүч, нөлөөг бууруулахад чиглэж байв. 3300 орчим км урт "Набукко" хоолой 31 тэрбум шоо метр хий дамжуулах хүчин чадалтай бөгөөд төв Азиас Турк, Болгар, Румын, Унгар, Австрийн нутагт хий хүргэхээр төлөвлөсөн байсан бол "Өмнөд урсгал" 63 тэрбум шоо метр хий дамжуулах хэмжээний өргөн хийгээд том, Хар тэнгисийг Болгартай холбох төсөл байв.

ЭХНИЙ ЯЛАГДАГЧ

Азербейжан дамжуулах хоолойн хийн хангамжийг дүүргэх үйлдвэрлэгч, эх үүсвэр хайсаар эцэст нь 2013 оны зургадугаар сард эцсийн байдлаар бууж егөв. Өөрөөр хэлбэл "Набукко" төслийг цуцалж буйг зарласан нь ОХУ-ыг ялагчийн тавцанд аваачаад байв. Гэвч Европын холбоо бууж өгөлгүй Украины хямралаар "далимдуулан" ОХУ-д шахалт өгч "өмнөд урсгал" хоолойг цуцлуулснаар олон жил үргэлжилсэн маргаан эцэс болов.

"ДАЙН" ДУУСАХГҮЙ
Дэлхийн анхны хийн хоолойн "дайн"-ы өрсөлдөгч хоёр тал жил дараалан бууж өгч байгаагаа мэдэгдсэн ч тэмцэл дуусаагүй бололтой. "Өмнөд чиглэл" хоолойн анхны үндэслэл "Набукко" хийн хоолой байсан. Гэхдээ саяхан буюу өнгөрсөн сард "Набукко" хийн хоолойн барилгын ажлыг 2015 оноос эхлүүлж, хоёр жилийн дараа бэлэн болно хэмээн Унгарын тал мэдэгджээ. "Газпром"-ын зүгээс 9.4 тэрбум ам.долларын зардал гаргаад байгаа "Өмнөд урсгал" хоолой ч мөн шинэ байдлаар эргэн ирнэ гэдгийг В.Путин хэлсэн. Тэрээр өмнөх төслийн оронд Турк, Грекийн хилээр дайруулах хувилбар хэлэлцэж байгаа тухай мэдэгдсэн юм. Харин "Өмнөд урсгал" хоолойгоор Европт нийлүүлэхээр төлөвлөж байсан хийг Турк, Грекээр дамжуулж болох юм гэсэн хувилбарыг гаргаж ирээд байгаа юм байна. Ямартай ч ялагчгүй өндөрлөсөн "дайн" шинэ хувилбараар дахин өрнөх бололтой.

Б.СУВД-ЭРДЭНЭ /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/

More 684 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Гадаад мэдээ, Сонин хачин

Манай улсын авлигын индексийн төсөөлөл гурван байр урагшилжээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Манай улсын авлигын индексийн төсөөлөл гурван байр урагшилжээ

Author: munkhbat on 2014/12/04, 10:32 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

"Транспэрэнси интернэшнл" олон улсын байгууллага өчигдөр "Авлигын төсөөллийн индекс-2014" судалгааны тайлангаа танилцууллаа. Тус тайланд манай удс авлигын индексээр 175 орноос 39 оноогоор 80-д жагссан байна. Энэ нь өмнөх оны 83-т жагссан үзүүлэлтээсээ гурван байр урагшилсан үзүүлэлт юм.

"Транспэрэнси интернэшнл" 17 байгууллагын судалгааны эх сурвалжийг үндэслэн улс орнуудын засаглал, улс төр, нийгэм, эдийн засаг, хуулийн хэрэгжилтийн бодлого зэргийг харгалзаж дээрх цтайланг гаргадаг байна. Энэ жилийн тайланд Хойд Солонгос, Афганистан, Сомали зэрэг орнууд сүүл мушгиж байгаа бол Дани, Шинэ Зеланд, Финланд, Швед, Норвеги улс авах ёстой 100 онооноос 92-86 оноо авч авлигын эрсдэлгүй орнуудад бичигджээ. "Транспэрэнси интернэшнл" дэлхийн орнуудын авлигын төсөөллийн индексийг 0-100 оноогоор дүгнэдэг. 0 рүү ойртох тусам авлигын эрсдэл өндөр байгааг илэрхийлдэг бол 100 руу ойртох тусам авлигаас ангид гэх зэрэглэлд багтдаг юм байна.

Г.БОЛД /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/

More 544 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Нийгэм , Хүмүүс, Сонин хачин, Улаанбаатар хот редакци

Монгол хувцасаараа гангарсан Б.Амарсайхан улаан хивсний ёслолд оролцлоо

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Монгол хувцасаараа гангарсан Б.Амарсайхан улаан хивсний ёслолд оролцлоо

Author: munkhbat on 2014/12/03, 11:07 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Монголын жүжигчдийг манлайлан анхлан Холливудад хөл тавьсан Б.Амарсайхан маань "МАРКО ПОЛО" кинонд Ариг бөхийн дүрийг чадварлаг бүтээсэн нэгэн. Тэрээр өчигдөр болж өнгөрсөн киноныхоо нээлтэнд эхнэрийнхээ хамт хүрэлцэн очиж Монгол дээл хувцасаараа ижилсэн гангарчээ.

Уг киноны нээлт өчигдөр Нью-Йоркийн Broadway дахь "АМC Loews” театрт улаан хивсний ёслолоор эхлэсэн байна. Кино энэ сарын 12-оос бүх кино театруудаар нэгэн зэрэг гарах ажээ.

ЧОЙ

More 3506 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Урлаг, Сонин хачин, Улаанбаатар хот редакци

Аварга могойд сайн дураараа залгиулжээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Аварга могойд сайн дураараа залгиулжээ

Author: munkhbat on 2014/12/03, 10:14 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Америкийн байгаль судлаач Пол Росоли анаконда аварга могойд сайн дураараа залгиулчихаад буцаж гарч иржээ. Тэрээр мэргэжилтнүүдийн хамтаар Амазон мөрний шугуйд аварга могойг хайж олоод тусгайлан хийлгэсэн битүү хувцас өмсөөд анакондад залгиулсан байна. "Могойны дотрыг өвтгөж, гэмтээхгүйн тулд маш зөөлхөн, могойн хор нэвтрэхгүй материалаар хувцас хийлгэсэн. Энэ хувцастай могойд залгиулаад ямар байх талаар хэд хэдэн туршилт хийгээд ямар ч аюулгүй гэдгийг нь мэдсэн. Тиймээс би могойд залгиулахдаа үнэхээр айгаагүй” хэмээн Росли ярьжээ. Аварга могойд албаар идүүлж, амьтан тамласан хэмээн амьтны эрхийг хамгаалагчид шүүмжлэхэд Пол Росоли "Аварга могойг гэмтээгээгүй. Энэ амьтны амьдрах орчныг хамгаалах мөнгө босгохын тулд ийм эрсдэлтэй алхам хийсэн. Хүмүүсийг үнэхээр цочролд оруулах зүйл хийхийг хүссэн юм” хэмээн хариу өгчээ.

Нью-Жерсийн уугуул Пол Росоли Перу дахь Амазон мөрний ширэнгэд арваад хүний хамтаар 60 хоног эрэл хайгуул хийсний эцэст залгиулах 7.6 метр урт аварга могойгоо олж барьж авсан байна. Могойд залгиулахдаа өмссөн хувцас нь гурван цаг хүчилтөрөгчөөр хангах баллон, хамтрагчидтай ярилцах холбоо, мөн бичлэг хийх хэд хэдэн камертай байжээ. Түүний аймшиггүй үзүүлбэр энэ бүтэн сайн өдөр Discovery Channel сувгаар гарах юм байна.

Н.МӨНХЖИН

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

More 427 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Гадаад мэдээ, Хүмүүс, Сонин хачин

АПУ-гийн П.Батсайхангийн ээлжит шуугиан

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

АПУ-гийн П.Батсайхангийн ээлжит шуугиан

Author: munkhbat on 2014/12/03, 09:37 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Сүүлийн үед АПУ компанийн П.Батсайханг тойрсон чих дэлдийлгэм мэдээллүүд ар араасаа хөвөрсөөр байгаа. Тэгвэл энэ удаагийн шуугиан нь тэрээр АНУ-д тээгч эх хөлслөн хоёр ихэр хүүхэдтэй болсон гэх мэдээллийг зарим эх сурвалжууд мэдээлж эхэллээ.

Ямартаа ч 2014 оны дэлхийн тэрбумтангуудын эгнээнд дөрвөн тэрбум ам.доллароор жагсаж чадсан хоёр Монгол хүний нэг болсон түүнийг тойрсон шуугианууд тасрахгүй бололтой.

ЧОЙ

More 387 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Сонин хачин

Хятад улс "Марко Поло" киноноос үүдэж зарга үүсгэжээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Хятад улс "Марко Поло" киноноос үүдэж зарга үүсгэжээ

Author: munkhbat on 2014/12/02, 17:56 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Их гүрнүүдийн өөрийн гэсэн улс төрийн бодлого хүртэл цаанаа нэг даварсан, бүхний эрхшээлдээ байлгах гэсэн дээрэнгүй зантай гэдгийг Хятад уос дахин батлан харууллаа. Тэд энэ сарын 12-нд "Марко Поло" кино нээлтээ хийх гэж байгаатай холбоотойгоор Netflix сайттай зарга үүсгээд байгаа аж. Учир нь дэлхийн 40 гаруй оронд цацагддаг, 50 сая гаруй хэрэглэгчтэй тус сайтаас "Та нар манай хааны түүхийг харуулсан кино байрлшуулж мөнгө олох гэж байгаа тиймээс манайд мөнгө төлөх ёстой гэсэн шаардлага тавьсан ажээ.

Уг кинонд өгүүлж байгаа Хубилай хаан Алтан улсын ордондоо байх үйл явдлаар нь ийн далайлгасан аж. Харин энэхүү кино нь Монголын их эзэнт гүрний хаан Хубилай хааны тухай өгүүлсэн гэдгийг мэдэх ч аргагүй байдалд хүрээд байгаа аж. Энэ мэтээр дэлхийн түүхийг өөртөө хамааруулах гэсэн Хятад улсын санаархал хэдий болтол даврахыг хэлж мэдэхгүй юм. Өмнө нь 3Хориотой хаант улс" киног цацахад мөн л энэ мэтээр зарга үүсгэж байсан юм байна.

ЧОЙ

More 670 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Сонин хачин, Улаанбаатар хот редакци

ХАЛДВАРТ ӨВЧЛӨЛД АГААРЫГ БОХИРДУУЛДАГ SO2, NO2 ТОДОРХОЙ ХЭМЖЭЭГЭЭР НӨЛӨӨЛЖЭЭ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

ХАЛДВАРТ ӨВЧЛӨЛД АГААРЫГ БОХИРДУУЛДАГ SO2, NO2 ТОДОРХОЙ ХЭМЖЭЭГЭЭР НӨЛӨӨЛЖЭЭ

Author: munkhbat on 2014/12/02, 10:36 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Сүүлийн жилүүдэд агаарын дундаж температур, цаг агаарын цочир өөрчлөлтийн давтамж, хэмжээ, далайн төвшин ихсэх зэрэг нь хүний эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар судалгааны ажлууд багагүй хийгдэж байна. 2000 оны байдлаар дэлхий дахинд гарсан 150000-аас дээш тооны нас баралт нь уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой гэсэн тооцоо гарсан байдаг. Сүүлийн жилүүдэд дэлхий дээр бүртгэгдсэн суулгалт өвчний нийт тохиолдлын 2.4 хувь нь агаарын хэм нэмэгдсэнтэй холбоотой нь ч тогтоогджээ. Нийгмийн эмзэг хэсэг болох хүүхэд, хөгшид, гэр оронгүй, ядуу хүмүүс уур амьсгалын өөрчлөлтөд илүү өртөж, хоол хүнсний хомсдол ихсэх, ган гачиг, түймэр, хүчтэй салхи шуурга, үер, хэт халуун зэргээс өвчин, нас баралт, гэмтэл бэртэл нэмэгдэх, суулгалт өвчин ихсэх, газар орчмын давхарга дахь озоны агууламж нэмэгдсэнээс болж зүрх судас, амьсгалын замын өвчний давтамж өсч байгаа аж.

Харин манай оронд сүүлийн 20 жилд хүчтэй салхи шуурга хамгийн олон удаа ажиглагджээ. Их халалтын улмаас бий болдог орон нутгийн чанартай аюултай үзэгдлүүд болох нөөлөг салхи, мөндөр, аянга цахилгаан, хүчтэй ширүүн аадар борооны уруйн үер гэх мэт үзэгдлүүдийн давтамж ч сүүлийн 10 жилд нэлээдгүй ихэссэн байна.

Л.Нацагдорж, Г.Баясгалан, П.Гомболүүдэв нарын эрдэмтэд 2005 онд хийсэн судалгаандаа "Монгол орны уур амьсгалын ирээдүйн өөрчлөлтийг зуны температур Алтай нуруунд дунджаар 2010-2039 онд 1.90С, 2040-2069 онд 3.60С, 2070-2099 онд 6.50С градусаар тус тус өнөөгийнхөөс нэмэгдэх ба харин хур тунадас 38.3-80.9 мм хүртэл буурна" гэжээ.

Монгол Улсын хувьд уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдэн хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх дам нөлөө шууд нөлөөнөөсөө илүү хүчтэй аж. Энэ нь хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл буурах, ариун цэврийн нөхцөл доройтох, ундны усны хомсдол, баталгаагүй ус болон бусад уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдсэн эрсдлээр дамжин илэрч болно гэж эрдэмтэд үзэж байна.

Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор Б.Бурмаажав, Анагаах ухааны доктор П. Энхтуяа нарын удирдан хийсэн "Монгол орны уур амьсгалын өөрчлөлт-Хүн амын эрүүл мэндэд үзүүлэх эрсдэлийн судалгаа"-гаар "Насанд хүрэгчдийн дунд тохиолдож буй халдварт өвчлөлд агаарын температур, даралт, чийг, тунадас зэрэг байгаль, цаг уурын хүчин зүйлс болон агаарын бохирдуулагч 302, N02 зэрэг нь тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж байгаа" нь тогтоогджээ. Эдгээр эрдэмтэд уур амьсгалын мужлалаар чийглэг, нэн сэрүүн, чийглэгдүү сэрүүн, хуурайдуу сэрүүн, нэн хуурай дулаан хэсэгт хамрагдах Завхан аймгийн Баянтэс, Тосонцэнгэл, Сэлэнгийн Зэлтэр, Зүүнхараа, Дорнодын Матад, Баян-Уул, Өмнөговийн Гурвантэс, Баяндалай, Улаанбаатар хотын Сухбаатар, Хан-Уул дуүргийн насанд хүрэгч оршин суугчдын дундах өвчлөлт, нас баралтын шалтгааныг уур амьсгалын өөрчлөлтттэй холбон судалсан юм.

Судалгаагаар цусны эргэлтийн тогтолцооны өвчний шалтгаант нас баралт харьцангуй өндөр гарсан байна. Түүнчлэн нас баралтын бүртгэл мэдээгээр зурхний шигдээс өвчний шалтгаант нас баралт дийлэнх хувийг эзэлж байгаа нь агаарын бохирдол, цаг уурын бусад (агаарын хэм, чийгшил, хур тунадас, салхины хурд зэрэг) үзүүлэлттэй харьцуулахад агаарын даралт, хур тунадастай холбоо хамааралтай байна гэж эрдэмтэд үзэж байна. Харин амьсгалын тогтолцооны өвчнийг насны бүлгээр авч үзэхэд 17-24 насанд томуу, хатгаа өвчний тохиолдол, 45-54 насанд багтраа өвчний тохиолдол өндөр бүртгэгдсэн байна.

Цусны эргэлтийн тогтолцооны өвчнөөс даралт ихсэх, зүрхний ишеми өвчин, тархины судасны өвчин нь нас ахих тутам их тохиолдож байна. Эдгээр аймгийн насанд хүрэгчдийн дунд бүртгэгдсэн халдварт өвчлөлөөс вируст гепатит А (84.4%) болон цусан суулга (14.7%) ихэнхи хувийг эзэлж байжзэ. Насанд хурэгчдийн дундах цусан суулгын өвчлөл Завхан аймаг, Упаанбаатар хотын Хан-Уул дүурэгт их бүртгэгдсэн буюу чийглэг нэн сэруун бүсэд өвчлөл их тохиолдсон байна. Цусан суулгын өвчнөөр зонхилон 17-24 насны эмэгтэйчуүд (55%) өвчилж байжээ. Вируст гепатит А төрлийн өвчлөл Дорнод, Завхан аймгуудийн уур амьсгалын мужлалын хувьд чийглэг нэн сэруүн, хуурайдуу сэруүвтэр бусэд өвчлөл их тохиолдсон байна. Уг өвчнөөр зонхилон 17-24 насны эрэгтэйчүүд (56.8%) өвчилсөн байна.

НИЙГМИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ҮНДЭСНИЙ ТӨВ БОНХЯ-ны хэвлэл мэдээллийн алба

More 559 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Сонин хачин, Улаанбаатар хот редакци

Гэрлээр чимэглэсэн "Aurora" нэртэй даашинз урлажээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Гэрлээр чимэглэсэн "Aurora" нэртэй даашинз урлажээ

Author: munkhbat on 2014/12/01, 13:13 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Хүмүүсийн амьдралд техник, технологийн хөгжил улам бүр нөлөөлж, бүх зүйл үүнтэй холбоотой болох хандлага ажиглагдаж буйг мэргэжилтнүүд онцолж байна. Энэхүү хандлага загварын ертөнцөд ч бас тусгалаа олж, загвар зохион бүтээгчид LED гэрлээр чимэглэсэн "Aurora" нэртэй даашинз урлан бүтээжээ.