Articles for 21.10.2015 » www.Choibalsan.mn

Ард олноо   "Өвгөн Гэсэр лам” хэмээн алдаршсан Жагарын наян нэгэн дөвчингүүдийн нэг, тойн эрдэнэ Цэвээнраашийн Чүлтэмжамц хэмээх зуунаас зуун дамжин    түмэн олондоо   шүтэгдэж байгаа эгэл бус   энэ хүн    Сайн ноён хан аймгийн Далай Чойнхор вангийн хошуу буюу одоогийн Архангай аймгийн Цахир сумын нутаг Хойт Тэрхийн эх    Халзанбүргэдэй /Очирхайрхан / уулын өвөр хормойд эрдэнийн бумба мэт товойх "Алтат толгой”-д    XIV   жарны Баригч хэмээх улаан   хулгана жил 1816 онд мэндэлж, ная гаруй насны сүүдэр зэрэгцэн   XV   жарны Ялгуусан хэмээх хөх морин жил 1894 онд жанч халжээ. Чүлтэмжамц лам өндөр биетэй, алаг нүдтэй, шиврээ сахалтай, гонзгойдуу бор царайтай сайхан залуу байсан гэдэг.

Энэ ер бусын ид шидтэний тухай товч өгүүлбээс "...Чүлтэмжамц хүүг өлгийтэй байхад   эцэг нь нас барсан тул бага насандаа төрсөн нутгаа орхин ээжийнхээ ах дүү нарыг бараадан Хөх нуур хэмээх өгөөж баян хангайд суурьшин, зуны цагт нагац   нарынхаа мал, идээнд туслалцан, бусад үед нь Тариатын   хүрээнд   шавилан бурханы номонд   шамдан суралцах болсон байна. Тийнхүү Тариатын хүрээнд   шавилан сууж байхдаа ер бишийн ид шидтэй болох нь мэдрэгдэж , номын багш нь хүртэл гайхан бишрэх болжээ. Хүрээнд шавьлан сууж байхдаа ном, эрдэмдээ ихээхэн махруу бөгөөд өдөр шөнөгүй суун, ихээхэн шамдан суралцдаг байж.

Гэтэл хамт суралцдаг үеийнхэн нь   Чүлтэмхүүг шөнө орой ном уншиж суухад нь айлгах санаатай бөгсөн дээрээ юм зурчихаад хатавчаар нь харуулахад , урдаа байсан гурвалжин будааг аваад хонго руу нь шидэхэд будаа бөхс рүү нь шигдэхэд, нөгөөдүүл нь: " Чүлтэм   аллаа, зүү шидчихлээ " гээд орилоход, Чүлтэм гарч очоод үлээхэд будаанууд нь үүрээд унадаг байж гэнэ. Энэ үед Хурлын даа Чүлтэмхүүгийн багшийг нэгэн өглөө дуудаад, "Танай Чүлтэм чинь Сансалаас үхсэн хүн амилуулж, гудамжаар амьтан хүн айлгаад байдаг боллоо, үүнийг нь болиул” гэж гэнэ. Багш нь "Аа бас   хачин юм даа, номоо шөнө дөл болтол уншиж байгаад унтаад өгдөг юм. Өнөө шөнө л нэг харъя” гэж гэнэ. Тэр шөнө багш нь нэлээд сэрэмжтэй унтаж байтал, шөнө дундын үед хүрээний ноход шуугилдаад, эмэгтэй хүн хөхрөөд байхаар багш нь "Үгүй юу болоод байна аа, Чүлтэм байна уу” гээд гэрэл гарган хартал эрх нь шажигнаад унтаж байна гэнэ. Өглөө нь багш нь хуралдаа очтол, хурлын даа "Танай Чүлтэм чинь хэд хоногийн өмнө нас барсан залуухан эмэгтэйг босгоод хүзүү, сээрээр нь тэвэрчихсэн, гудамжаар яваад, амьтан хүн айлгаад байхыг манай гэсгүй   нар өнөө шөнө үзсэн байна, түүнийг хүрээнээс хөөж явуул” гэжээ. Тэгээд л багш нь өнөө шөнө л сахья гэж бодоод, нэлээд сэрэмжтэй эртхэн унтаад өгч гэнэ. Ид нойрон дунд нь нохой шуугилдаад л хүүхнүүд хөхрөлдөөд унаж гэнэ. Багш нь давхийж сэрээд "Чүлтэм байна уу” гээд гэрэл гаргаад хартал, байх шиг байна гэнэ.

Босч очоод хартал, "Өшиглүүрэндээ дээлээ хийгээд, хүн унтаж байгаа юм шиг тавиад, ханын толгойд эрхээ өлгөсөн нь, эрх нь өөрөө шажигнан эргээд байна” гэнэ. Багш нь суун тусан залбирч "Би ямар заяагаар ийм ид шидтэй хүнтэй учирав аа” гээд, эрхинээс нь адис аваад, орондоо ороод үүр цайтал нойр нь хүрэхгүй хэвтэж гэнэ. Үүр бүдэг бадаг хаяарах үед, үүд сэв гээд, хаалганы оньс мултраад Чүлтэм хүү сэмээрхэн орж ирээд, ор руугаа орчихож гэнэ. Үүр сайхан цайнгуут   багш нь босоод галаа түлэх гэтэл Чүлтэм хүү "Багш аа, би түлье, та яах вэ” гэж хэлтэл, багш нь "Үгүй, зүгээр багш нь түлье, өнөөдрөөс эхлээд чи миний багш, би чамд ном заана гэж юу байх вэ. Надад чи адис тавь” гэжээ. Чүлтэм "Яалаа гэж номынхоо багшид адис тавих вэ” гэхэд багш нь "Чиний ид шидийг хэдэн шөнө дагаж, бүгдийг үзэж харлаа. Чи ч замаа хөө, би ч замаа хөөе” гэжээ. Ингээд багшдаа эрхээрээ адис тавьж өгөөд ид шид нь тодорсон хүү шуумаазаа мөрөн дээрээ тавьж номын мөр хөөсөн гэдэг. Тэр цагаас хойш Чүлтэмжамц   хүүг " Гэсэр лам” хэмээн нэрлэн хот, саахалтаараа байтугай жалга ус, хотлоороо хүндэтгэн хүрээлж, эрдэм номд сургах, эгэл бусын гайхамшгийг нь хөгжөөн хөхүүлэх болсон байна.

Гэсэр сүмд 1842 онд ” Урт үүлэн” хэмээх Гэсэр цамын хатуу сорыг Манжийн хааны зөвшөөрлөөр анх   цүглэсэн бөгөөд энэ үйлсэд Чүлтэмжамц гэвш гол үүрэг гүйцэтгэсэн тул тэрбээр сүсэгтэн олонд   улам   хүндэтгэгдэж, " Үүл унадаг өвгөн Гэсэр лам” хэмээх   алдрыг хүртсэн байна.   Гэсэр ламын олон шавь нарын дотроос Дорно дахины анагаах ухааныг   өөрийн орны хүн, амьтан, ургамалтай   холбон судалж, өөрсдийн онцлогт тохирсон эм, эмчилгээний аргыг боловсруулж, уламжлалт анагаах ухаанд томоохон шинэчлэл хийсэн Их эрдэмтэн, Маарамба Лүнрэг Дандар, Аграмба    Санжайжав зэрэг олон арван хүн түүхэнд мөнхрөн үлдэж, бүтээлүүд нь Монголдоо төдийгүй Энэтхэг , Түвдэд өргөн дэлгэрч, одоо хүртэл хэрэглэгдэж   байна.

Тариатын хүрээнд    XIV жарны Огоот баригч хэмээх харагчин хулган жил /1852 онд / Тэжээхүй ухааны Шампинлин хэмээх Манбын буюу Оточийн дуган байгуулж, дацанг хичээллүүлэх болон 1866 онд мөн хүрээнд маарамбын дамжаа барихад   Өвгөн Гэсэр лам   Лүнрэг Дандар Маарамбад багшийн хувьд ихээхэн   дэмжлэг   туслалцаа үзүүлсний    сацуу зарим зүйлд өөрөө биечлэн оролцож байжээ.

Өвгөн гэсэр ламын төрийн зарлиг, түмний хүсэлт, олны тусын тулд   гүйцэтгэж байсан, одоогийн хүмүүс   үнэмшихэд бэрх, бас айдас ч хүрмээр   олон үйл хэрэг, нутаг орондоо үлгэр, домог мэт үе дамжин яригдаж байсныг нутгийн иргэдийн ярианд үлджээ.

Гол гатлуулсан нь

Далай ван ноён Богдод мөргөхөөр явахдаа, Гэсэр ламыг бараа бологчийнхоо хамт авч явжээ. Замд гол үерлэн боож, хэд хоног саатах болохуйц ноён Гэсэр ламд "Ид шидтэй юм бол энэ голыг гарга” гэсэн зарлиг буулгажээ. Гэсэр лам ч бараа бологчдод хандан "Та нар хөсгөө ачаалаад хойноос оч” гээд гол руу явжээ.                                                                                                       Нэг хартал Гэсэр лам голын цаана гарчихсан явж байна гэнэ. Голын   ус дундуураа ярагдан жирийн гүехэн болж, ачаа хөсөг шуудран гол гаталцгааж   ноёны зарлигийг биелүүлж байжээ.

Халдварт өвчнийг таньж устгасан нь

Гэсэр лам нэг удаа   хэдэн хүн харуулд   гаргаж, "Аль нэгтэйгээс ганц үхэр тэрэгтэй хүн гарч   ирэхийг   харж бай. Хүрээ рүү ойртуулж болохгүй, түргэн хэлээрэй” гэжээ. Үдээс хойхно ганц үхэр тэрэгтэй хүн гол өгсөөд явж байгаа харагдана гэнэ. Гэсэр ламд хэлтэл "Түргэн очоод тэнд нь байлгаж бай. Би одоохон очно” гээд өөрөө ч гарч гэнэ. Үхэр тэрэгтэй хүнтэй очиж уулзвал, үхрийн мах аччихсан, хүрээ оруулж худалдах тухайгаа хэлж гэнэ. Үүнийг сонссон Гэсэр лам бүгдийг авахаар үнэ тохироод дор нь   буулгуулж, нөгөөх махны   эзнийг   тэндээс нь буцаажээ. Өөрөө   жодгор барьж ороод, хамт   явсан хүмүүсийнхээ   хэдийг нь модонд явуулж, нөгөө   хэдээр нь   гүнзгий газар ухуулан, хээр гал түлж, том   тогоонд   нөгөө махыг   өөрөө эвдэж жижиглээд   чанаж гэнэ. "Махыг   би эвдэж үйнэ. Та нар гар хүрсний хэрэггүй, болохоор нь надад авчирч өгөөд бай” гэжээ. Ганцхан өдөр   бүтэн үхрийн мах ганцаараа идэж, мөнөөх нүхэндээ морь харж   шороо чулуугаар дарж булжээ. Тэр нь гоц халдварт   өвчнөөр үхсэн үхрийн мах байсан гэдэг.

Жагарын наян нэгэн дөвчингүүдийн нэгтэй   уулзсан нь

Нэг хавар дөнгөж ногоо цухуйнгуут хавийнхаа   айлуудаар тогоо нэрүүлж, үүгээр нэг охь өгөөрэй гээд айл бүрт нэг өндгөвч /лонх/ өгчээ. Нөгөө охио дахин нэрүүлж   арз болгожээ. Тэгээд "Манайханд   өнөөдөр нэг л юм ирнэ. Хүн, мал, нохой, шувуу юу ч   байж мэднэ. Баянмөнх чи сайн харж байгаад надад хэлээрэй” гэж Гэсэр ламтан айлджээ. Баянмөнх   гэдэг хүн нь Мишигийн Мяйханбал гуайн элэнц   буюу өвөг эцэг нь байсан ажээ. Аминдаа л нүд салгалгүй харуулдаад байж. Гэтэл Гэсэр ламын уяан дээр урд өмнө ер үзэж   хараагүй, нэлээд холоос   ирсэн болов уу гэлтэй   ихэд гоё   эмээл, хазаар, хударга бүхий   хилэн хар морь   уяатай байх нь тэр. Мань хүн ч сандраад гүйж орвол, хүрэн торгон дээлтэй үл таних хүн ирчихсэн, дундаа цай, идээ, архи   тавьчихсан   хуучилж сууна гэнэ.     Гэсэр лам ч    Баянмөнхийг   "Энүүгээр эргэлдээд   хэрэггүй харь”   гээд гаргажээ. Оройхон юу хийж байгааг нь үзмээр санагдаад, түлээ тэврэн оруулж өгдөг   хүн болж орохоор дөхөж   явтал, дуу нь нэлээд чангарчихсан инээлдэж   байна гэнэ. Тэгтэл нөгөө хүн нь "Чамайг Вандансарнайх, намайг Арлозов гэж байхад...” хэмээн өгүүлтэл, Гэсэр лам үгийг нь таслан   "Боль, боль. Тээр хөөе, ам нь   халах нь” хэмээгээд   ихэд   хөхүүн ярилцаж   байгааг нь сонсоод орж зүрхлэхгүй буцжээ. Нар шингэхийн өмнөхөн   нөгөө хүн   доод үзүүр тойроод   явж    байгаа харагджээ. Үүнийг   тухайн   үедээ   Жагарын наян нэгэн дөвчингүүд уулзацгаах   шиг   боллоо   гэж    настайчууд хуучилж    байсан гэдэг.

Ид шидтэнийг бишрүүлсэн нь

Богдын хүрээний Гандантэгчилин   хийдийн гэвш Дашдорж    гэж хүрээ даяараа шүтдэг ихэд   нэрд гарсан ид шидтэй лам байлаа. Саяхан болтол   хүрээ   хотлоор элдэв мэдэх мэдэхгүй өвчин тахал, ханиад   томуу   дэлгэрэхэд Гандан   хийдийн   өвгөн лам нар Дашдорж гуайн тухай ярьж, дурсаж бай гэдэг байжээ. Далай Чойнхор вангийн хошууны нэг   лам Дашдорж гуайтай нэг   зиндаа байж, тэрбээр "Чи надтай хамт   явж, манай нутагт    хөдөөл. Чамд   хэдэн   юм   үзүүлье”   гэдэг байж. Олон дахин гуйж байж   нэг зун   хамт явж гэнэ. Дашдорж нь "Богдын хүрээнээс илүү   юу л байв гэж” гээд   тоохгүй л   байжээ. Тариатын хүрээнд   очиж, наян тохой Майдар, ерэн тохой Зонхов бурхадыг үзээд "Богдын хүрээнд байхгүй сайхан шүтээнтэй юм” хэмээн ихэд   магтан эргэж   мөргөжээ. Тэр үед Гэсэр лам хөдөө   байсан учир уулзуулах санаатай   элдэв шалтаг заан хэд хонуулж байтал, ирээд   хурлаа хурж   байгааг дуулаад Дашдоржийгоо дагуулан сүмийн   үүдэнд   очиж "Миний үзүүлэх гэсэн нэг юм тэр” гэж Гэсэр ламыг заатал   Дашдорж нь "ийшаа” гэж хэлээд алгаа   хавсран ухарсаар   уулзалгүй буцсан гэдэг.

Гэсэр ламын гэрээслэл

Гэсэр лам жанч өөд болохынхоо өмнөхөн "Манай нутаг, усныхан намайг үеийн   үед мартахгүй дурсан санаж явбал Шамбалын дайнд мордохдоо намайг сураглаж уулзана биз ээ. Би тэр дайнд Базаррагчаа баатар нэртэй цэргийн жанжин байх юм. Энэ Жавчиг   миний морь   байх юм” хэмээн   айлдаад   "Миний цогц шарилыг   Хөх нуурын эхний гурван оньсны дундах   сэтэрхий дээр нь бунхалж нутаглуулаарай! Би тэнд Улаан албингийн гүйдлийг   хаагаад хэдэн үеэр нь сууж байя. Тэгвэл энэ нутаг усныханд   аюултай   өвчин, тахал, зовлон гачаал тохиохгүй, идэж   уухаар элбэг, амар амгалан аж   төрнө” гэж гэрээслэл   захиасаа   хайрласан гэдэг. Гэсэр ламтанг   таалал төгсний   дараа тав хоноод   Жавчиг нь насан өөд   болсон ажээ. Жавчиг гэдэг нь Сэрээтэрийн Дисдаабазарын хуланц өвөө нь   байсан бөгөөд ан гөрөө хийдэг, монгол оросын хилийн харуулд тохоон томилогдож   явсан төрийн хар хүн байжээ.

Шавь нар, нутаг   хошууныхан нь   Өвгөн Гэсэр ламыг   жанч халсны дараа шарилыг нь өөрийнх нь гэрээслэн заасан газар болох Тарвагатай нурууны   салбар уулсын   нэг Содномдаржаа хайрханы салбар   Хөх нуурын   зүүн урдах гурван оньсын дундах сэтэрхий дээр суугаа   дүрээр нь   бунхлан нутаглуулж, хожим нь өөрийн гарын шавь   эрдэм номтой Аграмба Санжжав ламтаныг   ойролцоо бунхалсан нь    өнөө хүртэл олон арван   жилийн нар, салхи, бороо цасанд гандаж, элэгдээгүй   мөнхрөн оршиж   байна.      Тэр ч бүү хэл 1960, 2000 оны намар гарсан хээрийн түймрийн их   гал хоёр ламтны "шарилыг” тохой хүрэхгүй зайтай дугуйран тойрон   өнгөрсөн байсныг   харсан, сонссон бүхэн гайхан биширч , их ламтны "шарил”-ыг онголсон цэнхэр уулсын   зүг Гэсэр ламтныг    үе дамжин шүтсээр    ирсэн уугуул нутаг, хошууныхан   тасралтгүй    цувсаар   байсан ажээ.

Эх сурвалж: www.mminfo.mn

More 467 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Танин мэдэхүй

Ким Чен Ун охидын хамтлагаараа гоёв

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Ким Чен Ун охидын хамтлагаараа гоёв

Author: munkhbat on 2015/10/21, 17:32 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Умард Солонгосчууд саяхан Ажилчдын нам байгуулагдсаны 70 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлсэн. Мөн Пхеньян хотод сүрт цэргийн парад зохион байгуулагдаж, армийн зэр зэвсгийг олон нийтэд дэлгэн үзүүлсэн юм.

Үүний дараа Пхеньянаас тус улсын удирдагч Ким Чен Уны баярын үйл ажиллагаанд оролцох үеийн гэрэл зургуудыг нийтэлжээ.

Тэрээр гэргий Ри Сол Жүгийн хамт хүндэтгэлийн концерт үзсэн бөгөөд Умардын залуу удирдагчийг тойроод Морабонг гэх Хойд Солонгосын охидын хамтлагийн гишүүд суусан байв.

Л.МИШЭЭЛ

More 216 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Гадаад мэдээ

10 жингийн 10 аварга

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

10 жингийн 10 аварга

Author: zulaa on 2015/10/21, 16:14 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Зүүн гар талаас арын эгнээнд Дашдоржын ЦЭРЭНТОГТОХ, Зэвэгийн ДҮВЧИН, Пунцагийн СҮХБАТ, Адуучийн БААТАРХҮҮ, Буяндэлгэрийн БОЛД, өвөр эгнээнд Цэрэнбаатарын ХОСБАЯР,

More 321 0

Category: Хүмүүс

ЦЕГ-ын дарга Р.Чингисээс ЯЛ АСУУХ ЦАГ БОЛЖЭЭ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

ЦЕГ-ын дарга Р.Чингисээс ЯЛ АСУУХ ЦАГ БОЛЖЭЭ

Author: munkhbat on 2015/10/21, 15:39 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Монголын цагдаагийн газар ямар ёр нь шүгэлсэн болоод сүүлийн үед хэл ам татлаад эхлэв. "Бадарчин явсан газар балагтай, Батгана суусан газар өттэй” гэж зүгээр ч нэг хэлээгүй гэдгийг өнөөгийн нийгэм тэр тусмаа Монгол төрийн цагдаа нар харуулсаар... Уг нь ард олныхоо аюулгүй, эрүүл орчинг бүрдүүлж, сахин хамгаалах цагдаа нар маань нэг нэгнийхээ аминд хүрэх нь тийм ч сонин зүйл биш болоод байна уу.

Өнгөрсөн хоёр сарын хугацаанд хоёр ч цагдаагийн амь нас эрсдсэн хэрэг гарлаа. Гэтэл Цагдаагийн Ерөнхий газрын дарга Р.Чингис ямар хариуцлага хүлээж, эсвэл ямар шийдвэрт хүрээд байгаа нь одоо хүртэл доторхой бус байсаар... Тодруулбал: Өнгөрсөн найман сарын сүүлээр Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэрт нэгэн цагдаа амь насаа алдсан ч тэрээр амиа хорлосон гэсэн нэрийдлээр хааж орхисон. Гэтэл саяхан Цагдаагийн байгууллага Горхи-Тэрэлжийн амралтанд зугаалж байхдаа архидан согтуураад нэгнийхээ аминд хүрсэн ноцтой хэрэг гарлаа. Түүнийг бас л "ҮХСЭН ХҮН ҮГ ХЭЛЭХГҮЙ” гэгчээр түүнд бурууг нь чихээд дарж өнгөрөөхөөр шийдсэн үү ямартаа ч өнөөдөр хүртэл нам гүмхэн л байна.

ЦЕГ-ын даргын зөвлөл ээлжит бусаар хуралдаж Эрүүгийн цагдаагийн газрын дарга Б.Буянтөрд 6 сарын турж цалингийн 20 хувь, тус газрын дэд даргад 3 сарын цалингийн 20 хувиар шийтгэл ноогдуулж, Төлөвлөлт зохион байгуулалтын хэлтсийн даргыг ажлаас нь халах арга хэмжээ зэргээр л өнгөрч байгаа нь ийн хардуулахад хүрээд байна. Хүний амь нас иймхэн л үнэ цэнэтэй болсон уу Р.Чингис дарга аа.

Түүнчлэн ЦЕГ-ын дарга Р.Чингис шинэ албанд томилогдсон даруйдаа л халаа сэлгээг хийж, гэмтнийг гэсгээх учиртай албыг, татвартай хутгаснаас олон ч ААН-үүд хаалгаа барьсан нь тухайн үедээ нилээдгүй шүүмжлэл дагуулсанг мартах учиргүй. Үүнээс үүдэж. Энэ мэтээр голдирлоороо явж байсан төрийн албыг холиж хутгасан түүний гавьяаг хэн залруулах вэ?

Төрийн албыг найз нөхөдийн алба болгосоны гайг Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг, ЦЕГ-ын дарга Р.Чингис нараас асуух цаг нэгэнт болжээ.

Эх сурвалж: bolod.mn

ЧОЙ

More 286 0

Category: Онцлох мэдээ, Хүмүүс, Нийтлэл

С.Зоригтбаатар: Эрх баригчид Халх голоо зарж сонгуулийн мөнгө босгох л үлдлээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

С.Зоригтбаатар: Эрх баригчид Халх голоо зарж сонгуулийн мөнгө босгох л үлдлээ

Author: zulaa on 2015/10/21, 15:02 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Хөдөлмөрийн үндэсний намын удирдах зөвлөлийн гишүүн, нарийн бичгийн дарга С.Зоригтбаатартай ярилцлаа.

More 358 0

Category: Онцлох мэдээ, Мэдээ мэдээлэл

Чөлөөт бүс байгуулах тогтоолыг хүчингүй болгох ёстой гэв

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Чөлөөт бүс байгуулах тогтоолыг хүчингүй болгох ёстой гэв

Author: munkhbat on 2015/10/21, 14:22 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, Г.Уянга, Х.Болорчулуун нар өнгөрөгч амралтын өдрүүдэд Дорнод аймгийн Халхголд очиж ажилласан байна. Энэ талаараа мэдээлэл хийлээ.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн "Халх голд Монголын төр байна уу гэмээр нөхцөл байдал үүссэн байна билээ. Өнөөдөр тэнд хэн дуртай нь орж ирж хадлангаа хаддаг, байгаа баялагийг нь аваад явдаг, хил гаалийнхнийг нь янз бүрийн аргаар аргалчихсан ийм л дүр зураг харагдаж байна” гээд тухайн бүс нутгийг дэлхийн малын эрүүл бүс болгоод, түүнийгээ дэлхий нийтэд зарлаад, малаа экспортод гаргадаг чиглэл рүү анхаарч ажиллах хэрэгтэй гэлээ. Түүнчлэн "Халх гол гэдэг чинь Нидерландын газар нутгаас 2-3 дахин том. Нидерланд улс гэхэд Европ тив битгий хэл дэлхийн ХАА-н бүтээгдэхүүний гол ханган нийлүүлэгч орон. Тийм том боломж бидний өмнө байхад харийнхний амьдрах нутаг болгож байгааг орон нутгийн иргэд эрс эсэргүүцэж байна. Энэ талаар биднийг ярихаар популист гэдэг. Тиймээс хэвлэлийнхэн Халх гол очиж ажиллаж хэрэгтэй байна” гэсэн юм.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн энэ үеэр цалин тэтгэвэр нэмэх тал дээр эх үүсвэр цөөнгүй байгаа гэсэн байр суурьтай байгаагаа хэллээ. Тухайлбал, Оюутолгойн төсөл дээр зөвлөгөө авах нэрээр төсөвлөсөн 10 тэрбум төгрөгийг танах, Онцгой албан татварын хувь хэмжээг нэмэгдүүлэх, үр ашиггүй хөрөнгө оруулалтыг хасах замаар цалинг нэмэх бололцоотой. Архи тамхи, бензин шатахуунд оногдуулж буй онцгой албан татварын хэмжээг өнөөдрийн үйлчилж буй 1450 төгрөгөөс 2000 болгож нэмэгдүүлвэл 80 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэрийг олох бололцоотой. Энэ саналаа холбогдох ажлын хэсгүүдэд хүргүүлнэ гэлээ.

УИХ-ын гишүүн Х.Болорчулуун, "Салбарын яамныхан Халх голд хоёр ч удаа очиж ажиллана гэсэн ч хойшлуулсан. Үнэнтэй нүүр тулах болохоор тэнд очиж ажиллахгүй байна. Чөлөөт бүс гэдэг бол улс доторх улс. 500 мянган га-г хашаалсан чөлөөт бүс гэж дэлхийн хаа ч байхгүй” гээд Чөлөөт бүсийн талаарх тогтоолоо цуцлахгүй бол нутгийн иргэд тэмцлийн хэлбэрт шилжихэд бэлэн байгааг дуулгалаа.

УИХ-ын Г.Уянга "Халх голд ажиллах үеэр хятадууд малчдын өвөлжөөний өвсийг хадчихсан, зам зуур газрын тос ачсан машины тоос тасрахгүй, зогсоогоод зам асуух гэхээр хятад дугаартай хятад жолооч нар тааралдаж байсан. Тэнд монгол айл тааралдахгүй, тааралдсан иргэд нь "Бид зээл, зээр хоёроор амьдарч байна. Гэтэл зээр ч үгүй боллоо” гээд халаглаж байна” гэв. Засгийн газрын гишүүдийг орон нутагт ирж ажиллаач ээ хэмээн хэл дуулгасан гэдгийг ч хэллээ. Иргэдэд УИХ-ын гишүүд байдлыг эерэгээр тайлбарлахыг оролдож байсан ч иргэд өмнө нь газрын тосноос ашиг хүртэж чадаагүй. Үүнээс ч ашиг хүртэх боломж харагдахгүй байна. Энэ асуудлыг хүчингүй болгож өгөөч хэмээн гуйсан талаар Г.Уянга гишүүн ярьлаа.
www.dornod.net

More 355 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Улс төр

Анааш тэмээнээс ч олон хоногоор ус уухгүй байж чаддаг

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Анааш тэмээнээс ч олон хоногоор ус уухгүй байж чаддаг

Author: munkhbat on 2015/10/21, 14:08 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Анааштай холбоотой сонирхолтой баримтаас хүргэж байна.

• Хэл нь 45 см, хар өнгөтэй.
• Алхам хоорондын зай нь 6-8 метр. Тэмээнээс ч илүү олон хоногоор ус уухгүй байж чаддаг
• Цохилт нь арсланг ч унагаах хүчтэй
• Дэлхийн хамгийн өндөр сүүн тэжээлтэн
• Зүрх нь 11 кг
• Анаашийг анх "camelоpardalis" хэмээдэг байж. /"camel" - тэмээ, "pardis" – шилүүс/
• Хүзүү нь ердөө долоон үетэй. Яг хүнийх шиг
• Заримдаа унтахдаа хэвтдэг. Ихэнхдээ босоогоороо унтана. Ингэхдээ унахгүйн тулд толгойгоо модны мөчрийн завсар хавчуулдаг
• Хүмүүс анаашийг дуугардаггүй гэж боддог. Тэгвэл аюул тулгарсан үед чангаас чанга дуугардаг байна.
• Төл нь дөнгөж төрөөд хэдхэн цаг болонгуутаа хөл дээрээ зогсож чадна. Өндөр нь 1.5 м, жин нь 100 кг байдаг
• 55 км/цаг хүртэл хурдалдаг
• Хамгийн гол дайсан нь арслан. /Хүнээс гадна шүү дээ/
• Эрэгчин анааш 5-7 м хүртэл өндөр байдаг.
• Өдөрт 35 кг ургамлыг өлхөн иднэ. Эмэгчин нь хэлээ 42 см хүртэл сунгана.

С.Алдар

More 289 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Танин мэдэхүй

Театрын урлагийн шүүмжийн уралдаанд оролцоорой

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Театрын урлагийн шүүмжийн уралдаанд оролцоорой

Author: munkhbat on 2015/10/21, 13:28 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

ТЕАТРЫН УРЛАГ” УРАН САЙХНЫ ШҮҮМЖИЙН УРАЛДААНЫ БОЛЗОЛ

Зорилго:

Тайз дэлгэцийн бүтээлийн шүүмж, судлалыг хөгжүүлэх, шүүмжийн ач холбогдлыг таниулах, төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын бодлого, шийдвэрт нөлөөлөх, залуу судлаач шүүмжлэгчдийг төрүүлэн гаргах, тэднийг дэмжих, сургалт эрдэм шинжилгээний уран бүтээлийн ажлын уялдаа холбоог сайжруулах, уран сайхны шүүмжийн үнэлэмжийг дээшлүүлэхэд оршино.

Шалгуур:

Төв, орон нутгийн театруудын тайзнаа тавигдсан жүжгийн бүтээлүүдэд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, мэргэжлийн түвшинд үнэлж дүгнэсэн, онолын үндэслэл сайтай бичигдсэн байна. Бичлэгийн тодорхой стандарт харгалзахгүй болно. Уралдаанд ирүүлсэн шүүмж бүтээлүүд мэдээллийн ивээн тэтгэгчээр хамтран ажиллаж буй www.news.mn сайтад тавигдах бөгөөд уншигчдын санал дэмжлэгийг харгалзан үзэх болно.

Хамрах хүрээ:

Мэргэжлийн судлаачид, уран бүтээлчид, урлаг утга зохиолын чиглэлээр суралцагч оюутнууд, магистрант, докторантууд хамрагдана.

Хугацаа:

Уралдааныг 2015 оны аравдугаар сарын 21-нээс эхлэн зарлаж байна. Шалгаруулалтын дүнг 2015 оны арванхоёрдугаар сард УДЭТ-ийн "Алтан үе-ахмадын туршлага” эрдэм шинжилгээний хурлын үеэр танилцуулна. Шүүмжийн бүтээлийг арванхоёрдугаар сарын 1-ний дотор СУИС-ийн ТУС-ийн "Эрдмийн зөвлөл”-д болон natsagdoo@yahoo.com, tdus_1@yahoo.com цахим хаягаар ирүүлнэ үү.

Болзол:

Шүүмжийн бүтээл: I байр - 1 өргөмжлөл 1000000=00
II байр - 1 өргөмжлөл 500000=00
III байр - 1 өргөмжлөл 250000=00

Байр эзэлсэн болон шилдэг бүтээлүүдийг төвийн сонин, сэтгүүлд нийтлүүлэх бөгөөд олон нийтэд сурталчилна.

СУИС-ийн ТУС-ийн Эрдмийн зөвлөл Тайз, дэлгэцийн судалгааны профессорын баг

More 250 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Урлаг

Их аварга болох замаа өөрөө зассан Какүрюү Ананд

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Их аварга болох замаа өөрөө зассан Какүрюү Ананд

Author: munkhbat on 2015/10/21, 12:43 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Мэргэжлийн сумогийн 71 дэх ёкозүна Какүрюү М.Анандын сумод орсон түүх нь бусдаас онцгой гэдгийг тэр бүр хүмүүс мэддэггүй. Одоогоос арван хэдэн жилийн өмнө сумо бөхийн шалгалтанд ороод тэнцэлгүй хасагдаж байв. Үүнийхээ дараа сумогийн холбоо, "Сумо” сэтгүүлд захиа бичиж байсан хөвгүүн өдгөө аварга болжээ. Тэрээр захидалдаа "Би 15 настай. 179 см өндөр, 70 км жинтэй. Хэрвээ би сумо бөх болбол дэвжээнийхээ нэр хүндийг өргөж, хамаг чадлаараа барилдах болно” гэж бичжээ. Бурхан биднийг амжилтанд хүрэхийг шаарддаггүй, зөвхөн оролдого хийхийг л хүсдэг гэж ярьдаг. Тэгвэл өөрийнхөө хүсэл мөрөөдлийн төлөө боломжтой бүхнээ хийвэл амжилт ирдэгийн жишээ М.Ананд болж байна.

Тэрээр 1985 оны наймдугаар сарын 10-нд Улаанбаатар хотод төржээ. Мэргэжлийн сумод 2001 оны Кюүшюү башёд анхныхаа барилдааныг хийж, 2002 оны нэгдүгээр сарын тэмцээнд Жонокүчи зиндааны 32-оос босч 5-2 гэсэн амжилт үзүүлж байв. Ганцхан башё барилдаад зэрэглэл дэвшсэн Ананд Жониданд 3, Санданмэд 10 башё барилджээ. Энэ хооронд хоёр ч удаа Жонидан руу унасан аж.

Ингээд 2004 оны Нагоягийн тэмцээнд 7 даваатай, нэг ч уналгүй түрүүлж Макүшитагийн 14 дээр бичигдэв. Барилдааны арга туршлага нь нэмэгдсээр 2006 оны Кюүшюүгийн дэвжээн дээр анхныхаа дээд зиндааны барилдааныг хийсэн. Маэгаширгийн наймаас босч барилдсан тэрээр 8-7 гэсэн амжилт үзүүлж Макүүчи буюу зиндааны байнгын гишүүн болжээ. 2012 оны Нацү башёд озэки болтлоо уран барилдааны шагналыг 7 удаа, гарамгай барилдааны шагналын эзнээр 2 удаа тодорсон. Ялангуяа 2012 оны Хару башёд 13 даваа 2 унаатай түрүү бөхийн төлөө өрсөлдсөн аж. Мөн Какүрюү Ананд дээд зиндааны 10 башёд арав буюу түүнээс дээш даваа авч, хоёр удаа түрүү бөхийн төлөө барилдаж хоёуланд нь Хакухо Даваажаргалд унаж байв.

Э.Гүнтөмөр

More 289 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Хүмүүс, Спорт

1 2