Articles for 23.07.2015 » www.Choibalsan.mn

Цагаан шүдтэй болох 14 хялбар арга

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Цагаан шүдтэй болох 14 хялбар арга

Author: munkhbat on 2015/07/23, 17:36 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Шүдний эрүүл мэнд, өнгө бидний гоо сайхан, гадаад үзэмжинд маш чухал нөлөөтэй. Кофе, тамхи гэх мэтийн хэрэглээ болон бусад янз бүрийн шалтгаанаас болж шарласан шүдтэй хүмүүсийн цорын ганц хүсэл бол шүдээ цайруулах. Гэтэл цайруулагч оо хэрэглээд ч хүссэн үр дүндээ хүрч чадахгүй байгаа хүмүүст дараах маш энгийн хэрнээ үр дүнтэй 15 аргыг толилуулж байна.

1. Гүзээлзгэнэ

Гүзээлзгэнээр шүдээ арчих нь эдийн засагт хэмнэлттэй шүд цагааруулах арга юм.

2. Listerine шүд цагааруулах бодис

Уг бодисыг ашиглан хямд зардлаар шүдээ цайруулж болох юм. Таны аманд үлдсэн ч биенд муу нөлөөгүй тул санаа зовох шаардлагагүй.

3. Хүнсний сода

Сода нь шүд цагааруулах байгалийн гайхамшигт бүтээгдэхүүн юм. Хямд төдийгүй сойзон дээрээ багаханыг асгаад л шүдээ зөөлөн үрэхэд болно.

4. Нимбэгний ундаа шүдийг цагааруулна

Бага зэрэг нимбэгний ундааг сойзон дээрээ асгаад ердийнхөөрөө шүдээ угаана. Нимбэг нь шүдний өнгөн хэсэг дэх бохирдлыг цэвэрлэнэ.

5. Өдөрт 1 алим

Алим нь байгалийн амтлагч бодисыг өөртөө агуулдгаас гадна шүдний бохирдлыг цэвэрлэнэ.

6. Каффейны хэрэглээгээ багасга

Өдөрт уудаг кофеныхоо хэмжээг бууруулснаар таны шүдний шарлалтын хэмжээ багасна.

7. Сахарын хэмжээгээ багасга

Сахар их хэрэглэвэл таны шүд хурдан хугацаанд элэгдэх болно. Хэдэн 7 хоног сахар хэрэглэхгүй байж байгаад шүдээ нэг хараарай. Танан цагаан болсон байх вий.

8. Шүдэнд хортой зүйлсээс зайлсхийх

Кола таны шүдийг асар ихээр муутгана. Шүдийг хорхойтуулахаас гадна өнгийг нь алдагдуулна.

9. Лууван сайн ид

Гялалзсан цагаан шүдтэй болохыг хүсвэл лууван идээд байх хэрэгтэй юм байна. Таны сувдан цагаан шүдэн дээрх цуурлын шинж тэмдгийг ор мөргүй алга болгоно.

10. Шүдээ угаахаа мартуузай

Өдөрт 2 удаа шүдээ угааснаар амны хөндийд нян үржихгүйгээс гадна таны шүд шарлахгүй байх болно.

11. Усаар зайл

Хооллосны дараа шүдээ усаар зайлж байх нь таны шүдийг цагаан байх бас нэгэн шалтгаан болно.

12. Шүдний эмчид байнга үзүүлж байх

Жил бүр шүдний эмчид очиж үзлэгт хамрагдаж байхыг зөвлөж байна.

13. Шүдний утсыг өдөрт 2 удаа ашигла

Өдөр бүр 2 удаа шүдний утсаар шүдээ цэвэрлэснээр таны шүд цэвэр, бат бөх байх болно.

14. Тамхинд "Үгүй” гэж хэлцгээе

Тамхинд агуулагддаг никотин нь шүдийг шарлуулдаг. Тамхиа хаячихвал таны шүд өмнөхөөсөө илүү цагаан харагдах болно.

More 696 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Зөвлөгөө

Малынхаа тарга хүчийг эрт авахуулах хэрэгтэйг Дорнод аймгийн малчин хэллээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Малынхаа тарга хүчийг эрт авахуулах хэрэгтэйг Дорнод аймгийн малчин хэллээ

Author: munkhbat on 2015/07/23, 17:33 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Дорнод аймгийн Матад сумын Жаргалант багийн иргэн, Аймгийн сайн малчин, Алдарт уяач Ц.Баатар од гарагийн сонин тохиол ажиглан харжээ. Тэрээр орон нутгийнхаа ургамал ногооны гарц, өөрчлөлт, ааг шимийг шинжээд, наадмын дараа намар гэдэг өдийд малдаа тарга хүч авахуулж, хаанаас хэдий хэмжээний өвс хадаж авах вэ? гээд өвлийг өнтэй давах тухай бодож суух цаг шүү гэж залуу малчдад зөвлөж байна.

Найр наадмаа орхиж, намрын ажлаа бодох цаг хэдийнэ болжээ. Өвөлжөө, хаваржааны суурин тойрсон халцгай зуслан, тарчиг намаржааны нутгаасаа холдож, сэргэг сайхан билчээрт отор хийвэл мал сайн тарга хүч авна. Адууныхаа билчээр дотор нутаг сэлгэн бууснаа алсын оторт гарлаа гэж оддог болж. Зузаан тарга зудын хуяг гэдэг юм гэж Дорнод аймгийн Матад сумын Жаргалант багийн малчин Ц.Баатар ярьж байна.

More 319 0

Category: Мэдээ мэдээлэл

Ээмгэнд муу сүнс шингэдэг

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Ээмгэнд муу сүнс шингэдэг

Author: munkhbat on 2015/07/23, 16:51 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Эмэгтэй хүн бүс үгүй болохоор ”бүсгүй” гэдэг байсан бөгөөд эмэгтэй хүний сүлд, сүнс нь хоёр чихэнд нь байдаг гэнэ. Эр хүний сүнс бүсэндээ, сүлд нь малгайндаа явдаг болохоор хүний хуучин зүйл тэргүүндээ бүү хүргэ гэдэг. Харин эмэгтэй хүн бүс үгүй болохоор бүсгүй гэдэг байсан бөгөөд сүлд, сүнс нь хоёр чихэнд нь байдаг гэнэ. Бүсгүй хүнийг 16 нас хүрэхээр чөтгөр хоргоодог ажээ. Янз бүрийн муу юманд уруу татах зорилготой аж. Гэхдээ ээмэг зүүгээгүй чихэнд чөтгөр шингэдэг байжээ. Тийнхүү эмэгтэй хүн ээмэг зүүж чөтгөрийг хөөдөг болсон ч хамаг гай зовлон, муу муухай нь ээмгэнд нь шингэг гэж чөтгөр хараачихжээ. Тиймээс эмэгтэй хүний зүүсэн ээмэг, тэр тусмаа үнэт металл энерги их хадгалдаг болохоор зүүж буй хүнийхээ бүх зовлон гайг ихээр шингээдэг гэнэ. Хэрэв ээмгээ гээчихвэл зовлон ариллаа гээд араас нь харамсдаггүй, бас дахиж хос болголгүй хайлуулаад өөр зүйл хийдэг байжээ. Монголчууд хүний алтан ээмэг олбол муу муухайгаа гадагшлуулдаг, мууг нь арилах болтухай гэж бодоод дээрээс нь бие засаж авдаг. Тиймээс балчир охиндоо өөрийнхөө зүүж байсан хуучин ээмгийг бүү зүүлгээрэй. Хэрвээ их үнэтэй ээмэг бол хэлбэр дүрсийг нь өөрчилж зүүлгэхийг зөвлөж байна.

More 521 0

Category: Танин мэдэхүй

Өтөл насны ганцаардал

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Өтөл насны ганцаардал

Author: munkhbat on 2015/07/23, 15:21 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Гэрэлмаа хаалга тогших чимээнээр цочин давхийснээ, "Хэн ирдэг билээ” хэмээн өөртэйгөө ярьж, өлмий дээрээ гишгэн чимээ гаргалгүйгээр үүд рүүгээ гэтэж очоод шагайвчаар харлаа. Хүүгийнх нь жолооч хоёр гурван тор дүүрэн юм барьсан аахилсаар зогсож байв. Түүний санаа амарч, хүний бараа харсандаа баярлан хаалгаа яаран тайллаа. Олон жил жолоочийн суудал дээр суусаар жин нэмсэн ахимаг насны эр, "Сайн байна уу Та?” хэмээн амандаа бувтнаж, авчирсан хүнсний зүйлээ шалан дээр тархийтэл тавиаад зугтах шахам гараад явчих нь тэр. Гэрэлмаа тортой хүнсийг гал тогооныхоо өрөө рүү зөөж, том хөргөгчний хаалга онгойлгон өрж суухдаа гэнэт ганцаардаж, бас сэтгэл нь хоосорч байхыг мэдрэв. Залуу байхдаа хүнс цуглуулах гэдэг түүний хувьд их том ажил байдаг байв.

Сарын цалингаа гартаа атгаад "Гурил , будаа, элсэн чихэр, давс...” хэмээн амандаа үглэж, тун нарийн тооцоолж, 15 хоногийнхоо хүнсийг авах гэж захаар гутлынхаа улыг эргэтэл явж байхдаа "Хэрвээ ахиухан мөнгөтэй бол...” гэж бодож байсан нь олонтаа. Харин тэр сүүлийн бараг арваад жил хүнсээ өөрөө цуглуулсангүй. Сайд хүүгийнх нь эхнэр сард хоёр удаа жолоочоор хоол хүргүүлнэ. Ганц хүнд ахадсан их хоолны материал орхиод явна. Бэр хүүхний энэ халамж эхлээд Гэрэлмаад таатай санагддаг байсан ч сүүлийн хэдэн жил яг л тэжээвэр амьтан хооллож байгаа юм шиг санагдах болж, хоол хийсэн ч хоолой руу нь орохоо болиод удаж байгаа.

Гэвч түүнээс хэн ч "Ээж хоолоо идсэн үү” гэж асуухгүй. Хэн ч түүнээс "Энэ ногоог идэж чадах уу” гэж анхаарал тавихгүй. Тиймээс Гэрэлмаа бэрийнхээ явуулсан хүнсийг хөргөгчиндөө хадгалж, муудахаар нь гаргаж хаядаг шинэ ажилтай болжээ. Гурван өрөө тохилог сууц, зөөлөн буйдан, цэлийсэн том галын өрөө... Түүний залуу цагийн найзууд Гэрэлмаад атаархаж, "Сайд хүү нь түүнийг торгонд бөмбөрүүлж, тосонд өнхрүүлж байна” хэмээн цайны хачир болгон ярьдгийг Гэрэлмаа сайн мэднэ. Гэвч түүнд энэ бүхэн сайхан санагддаггүй. Шоронд хоригдож байгаа ялтан, эсвэл хэвтрийн хүнд өвчтөн шиг санагдах нь олонтаа. Гэнэт утас жингэнэтэл дуугарч эхэллээ. "Хүү ярьж байна” хэмээн бас л ганцаараа үглэсээр Гэрэлмаа яаран ухасхийв. Үнэхээр хүү нь залгаж байлаа. "За сайн уу? Баясаа өнөөдөр танд хүнсний юм явуулсан авсан биз дээ. За хуралд орох гэж байна...”

Ингээд л утас тасрах нь тэр. Гэрийнх нь утас сард хоёрхон удаа л дуугардаг учраас Гэрэлмаа хэн залгаж байгааг андахгүй. Саяхан л тэр хүүгээ "Миний хүү чимээгүй бай л даа. Ээж нь ядраад байна шүү дээ. Одоо унт гэж гуйдаг байлаа” Харин өнөөдөр хүүгээ тэр "Ээжтэйгээ жаахан юм яриач” гэж гуйх гэсэн боловч бас л зүрх хүрсэнгүй. Ингээд л тэр ертөнцөөс ангижирах мэт нам гүм гэртээ, гав ганцаараа хоцорлоо. Уйдаж цөхсөн хүн зурагтын суваг эргүүлж сууснаа гэнэт цочсондоо ухасхийн босч, тэгснээ өвдөг дээрээ сөхрөн суув. Гэрэлмаагийн нүдийг нулимс бүрхэж, "Хөөрхий дөө. Их л ганцаардсан байхдаа...”хэмээн амандаа үглэж байлаа. "Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, академич Анандын Дамдин зуурдаар таалал төгслөө...” хэмээх эмгэнэлийн мэдээг тэр бүтэн сонсч чадсангүй.

Одоогоос 10 гаруй жилийн өмнө Гэрэлмаа хажуу байрны Дамдин хэмээх ойролцоо насны эртэй овоо ойр танилцаж, Дамдин ч гэр орноор нь орж гарч, бие биендээ цайны хань болоод байв. Эхнэр нь олон жилийн өмнө өөд болсон, хоёр хүүхэд нь гадаадад сурдаг, эрдмийн ажил хийж, ширээнийхээ араас бараг босдоггүй Дамдин хэмээх энэ эрийг Гэрэлмаа битүүхэн хүлээж, хар үүрээр босоод өглөөний цай бэлтгэнэ. Хаалга тогших чимээг хүлээж, ганцаараа удаан суудаг байлаа. Аяга цайгаа хуваагаад уучихна. Нэг гэрийн хоёр шиг ээнэгшин дасаж, бас ч гэж халамж анхаарал тавьж, өдөр хурдан өнгөрөх шиг санагддаг байсан. Нэг орой Гэрэлмаа аяга хар шөл хийж, Дамдинтай хамт хувааж уух санаатай сууж байтал хаалга пижигнэтэл нүдсээр хүү нь ороод ирэв. Жилдээ бараг ганц л уулздаг хүү нь уурлаж бухимдсан нь илт.

"Өө... Миний хүү. Ямар сайн юм бэ. Хүрээд ирдэг” гэж амандаа бувтнах ээжийнхээ ч үгийг ч сонссонгүй. Барсаа гал тогооны өрөө рүү үсрэн орж, Дамдинг харснаа яг л могой харсан юм шиг цочин "Өө за за. Та хоёр бүр иймдээ тулсан уу? Ичээч хөгшин төгцөгүүд ээ! Цаана чинь шар сониныхон та хоёрын хайр дурлалыг магтан дуулж, би хүний нүүр харах ч эрхгүй болчихоод байна. Яасан ичдэггүй хөгшчүүл вэ” хэмээн хашгирч, Дамдингийн урд байсан аягатай шөлийг хана руу шидэв. Гэрэлмаа хэлэх үггүй болтлоо ичиж, бас дуугарч ч чадсангүй. Барсаа сүр дуулиантай орж ирсэн шигээ, хаалга тасхийлгээд гарч одов. Хөөрхий Дамдин тэгэхэд сүр сүлд нь шалдаа орчихсон, уруу царайтай хүн хэсэг чимээгүй сууж байснаа "Хөгширсөн хойноо цайны ханьтай боллоо гэж баярлаж байсан юмсан. Хүүхэд нохойн доог болоод байгаа юм байна даа. Хүүгийн чинь зөвөө хө. Миний найз биеэ бодож байгаарай” гэж хэлснээ чимээгүйхэн гараад явчихаж билээ.

Энэ бол Дамдин, Гэрэлмаа хоёрын сүүлчийн уулзалт байсан аж . Хоёр хоногийн дараа бэр хүүхэн нь баахан хүмүүстэй ирж, Гэрэлмаа хөгшин рүү доогтой харж, инээдээ нууж ядан жуумалзаж байгаад хэдэн хувцасыг нь боож, хуучин байрандаа нүүлгээд ирчихсэн. Үнэндээ Гэрэлмаа тэр үед юу ч хэлж чадсангүй. Бэр хүүхэн нь явахдаа "За ээж битгий гадуур гүйгээд байгаарай. Жаахан охин шиг болзоонд зогсоод байж болохгүй шүү дээ. Та ер нь гэрээсээ гарч яадаг юм. Би хоол хүнсийг чинь жолоочоор явуулж байя” хэмээн хүйтэн хөндий хэлээд "Хүнийг хөгширсөн гэж бодож болдоггүй юм байна л даа” гэж тас намжирдаад гараад явчихав. Түүнээс хойш Гэрэлмаа гэрээсээ бараг гарсангүй. Гарах ч шаардлага байсангүй. Үнэндээ Дамдингийн гэрээр очдог юм билүү? гэж хэд хэдэн удаа бодсон ч хүүгээсээ айх ч шиг, хүнээс ичих ч шиг санагдаад чадаагүй. Хөөрхий дөө муу Дамдин өнгөрчихөж...

Яагаад ч юм түүнийг хичнээн их ганцаардаж, бас хичнээн их шаналаа бол гэж гэдэг гашуун бодол хоолойг нь зураад болдоггүй. Босох гэсэн ч чадсангүй. Бүх бие нь сулбайж, хөдөлж ч чадахгүй болсноо гэнэт мэдлээ. Утас руугаа очих юмсан. Хүүд хэл дуулгах юмсан. Ганцаараа байж байгаад үхчихвэл муу хүүгийн минь нэрэнд сэвтэй юм аа даа” гэж хичнээн хичээсэн ч биеэ даасангүй. Нүдийг нь саарал манан бүрхээд ирлээ.

Барсаа сайдын жолооч хүнс авчирч, хөгшний хаалгыг нүдээд нүдээд онгойлгож өгсөнгүй. Гэрэлмаа хөгшнийг өөд болсныг ганц хүү нь их л хожуу мэджээ. Түүнийг хөдөөлүүлэхээр цугласан залуу цагийн найзууд нь "Буянтай хүн юмаа. Ганц хүүгийнхээ буянд насаараа жаргаж байгаад өөд боллоо” хэмээн ихэд атаархангуй шивнэлдэцгээх аж.

Нийтлэсэн: Б.Цоожчулуунцэцэг

More 490 0

Category: Өгүүллэг

Улс, аймгийн цолтой бөхчүүдийн шинэчилсэн эрэмбэ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Улс, аймгийн цолтой бөхчүүдийн шинэчилсэн эрэмбэ

Author: munkhbat on 2015/07/23, 15:07 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Ардын Хувьсгалын 94 жилийн ойн баяр наадмын дараахь улс, аймгийн цолтой бөхчүүдийн шинэчилсэн эрэмбийг МҮБХ-ноос гаргаж, албан ёсны цахим хуудастаа байрлуулжээ. Тус эрэмбийг бөх сонирхогч та бүхэндээ хүргэж байна. Гэхдээ энэ эрэмбэ нь 50-аас доош насны бөхчүүдийн эрэмбэ гэдгийг онцлон анхаарна уу.

№

Бөхийн нэр

Улсын наадмын даваа

Шөвгөрсөн нийт тоо

10

9

8

7

6

5

ДАРХАН АВАРГА

1

Г.Өсөхбаяр

*

4

3

4

1

2

14

2

А.Сүхбат

1

2

*

3

4

1

11

УЛСЫН АВАРГА

1

Д.Сумъяабазар

1

*

4

2

5

2

14

2

С.Мөнхбат

1

*

*

1

1

2

5

3

Г.Эрхэмбаяр

2

*

1

*

2

5

УЛСЫН АРСЛАН

1

Д.Ганхуяг

1

1

*

*

6

8

2

П.Бүрэнтөгс

1

1

*

*

*

2

3

Х.Мөнхбаатар

1

*

3

4

2

10

4

Б.Ганбат

1

*

3

3

4

11

5

Н.Батсуурь

1

*

*

1

1

3

6

Э.Оюунболд

1

*

*

1

*

2

7

Д.Азжаргал

1

*

*

*

4

5

УЛСЫН ГАРЬД

1

Б.Гантогтох

3

1

3

3

10

2

Ц.Цэрэнпунцаг

2

3

4

1

10

3

М.Баяржавхлан

1

2

3

2

8

4

Д.Рагчаа

1

2

3

2

8

5

Н.Ганбаатар

1

2

3

1

7

6

И.Доржсамбуу

1

1

2

4

8

7

Б.Гончигдамба

1

1

1

2

5

8

Ш.Жаргалсайхан

1

*

*

2

3

9

Ж.Бат-Эрдэнэ

1

*

*

1

2

УЛСЫН ЗААН

1

Ч.Санжаадамба

3

*

1

4

2

Ц.Мягмарсүрэн

1

3

2

6

3

Б.Сайнбаяр

1

2

2

5

4

Д.Бумбаяр

1

1

4

6

5

Д.Баасандорж

1

1

3

5

6

М.Өсөхбаяр

1

1

2

4

7

О.Одгэрэл

1

1

*

2

8

Т.Санчир

1

*

2

3

9

Ч.Батзориг

1

*

1

2

10

Д.Амгаланбаатар

1

*

1

2

11

Б.Батмөнх

1

*

1

2

12

Б.Соронзонболд

1

*

*

1

УЛСЫН ХАРЦАГА

1

Л.Пүрэвжав

3

1

4

2

Г.Элбэг

3

*

3

3

Г.Ганхуяг

2

1

3

4

Ц.Содномдорж

2

1

3

5

Ө.Бат-Орших

2

*

2

6

Т.Мөнгөнцоож

1

2

3

7

Т.Өсөх-Ирээдүй

1

2

3

8

А.Цацавшир

1

2

3

9

Ц.Магалжав

1

1

2

10

Т.Амартүвшин

1

1

2

11

Д.Батболд

1

1

2

12

Б.Пүрэвсайхан

1

1

2

13

Н.Батзаяа

1

1

2

14

Э.Батбаатар

1

*

1

15

Ж.Намжилдорж

1

*

1

16

Ц.Бэгзсүрэн

1

*

1

17

Н.Алтансүх

1

*

1

18

Ч.Чулуунбаатар

1

*

1

19

Г.Батбаяр

1

*

1

20

М.Батжаргал

1

*

1

21

Ө.Даваабаатар

1

*

1

22

А.Бямбажав

1

*

1

23

Г.Алтангэрэл

1

*

1

24

Ж.Амартүвшин

1

*

1

25

Н.Түвшинбаяр

1

*

1

26

Б.Одгэрэл

1

*

1

УЛСЫН НАЧИН

1

Э.Энхбат

3

3

2

Ш.Батхуяг

2

2

3

М.Жамъянпүрэв

2

2

4

Ц.Сумъяабэйс

2

2

5

И.Ёндонсамбуу

2

2

6

Ц.Лхагвасүрэн

2

2

7

Ш.Уламбаяр

2

2

8

Ц.Цогтжаргал

2

2

9

Ж.Отгонбаяр

2

2

10

Б.Чинзориг

2

2

11

Ж.Оргил

2*

2

12

Р.Пүрэвдагва

2

2

13

Б.Цэнгэлсүрэн

1

1

14

Ө.Сумъяа

1

1

15

Б.Батбаяр

1

1

16

Ш.Лхагвасүрэн

1

1

17

С.Баатар

1

1

18

Д.Жавзанжамъян

1

1

19

Г.Бат-Амгалан

1

1

20

Н.Түмэннаст

1

1

21

И.Мөнхбаатар

1

1

22

Ц.Анхбаяр

1

1

23

С.Дангаасүрэн

1

1

24

Х.Түвшинсанаа

1

1

25

Б.Эрдэнэбилэг

1

1

26

Ц.Баянмөнх

1

1

27

С.Нямжав

1

1

28

Б.Бадрал

1

1

29

Л.Өлзийсайхан

1

1

30

Л.Өлзийбаяр

1

1

31

У.Сүхбаатар

1

1

32

Б.Адъяахүү

1

1

33

А.Хатансайхан

1

1

34

У.Балжинням

1

1

35

Ж.Оргилболд

1

1

36

П.Моломжамц

1

1

37

Д.Доржбат

1

1

38

Д.Пүрэвсүрэн

1

1

39

Н.Баттулга

1

1

40

Ч.Мөнхтогтох

1

1

41

Г.Батбаатар

1

1

42

С.Ганхуяг

1

1

43

Д.Сэржбүдээ

1

1

44

С.Мандах

1

1

45

Б.Одхүү

1

1

46

Ц.Цэрэнчимэд

1

1

47

Д.Дашцэрэн

1

1

48

Ц.Гэрэлт-Од

1

1

49

Ш.Зоригт

1

1

50

Да.Батбаяр

1

1

51

Б.Бадам-Очир

1

1

52

А.Эрхэмбаяр

1

1

53

Н.Бүрэнбаатар

1

1

54

Г.Гансүх

1

1

55

Ц.Цэрэнхүү

1

1

56

Д.Нямхүү

1

1

57

Л.Наранбаатар

1

1

58

Л.Отгонбаяр

1

1

59

Д.Пэрэнлэйдорж

1

1

60

Ю.Батаа

1

1

61

Г.Олзгэрэл

1

1

62

С.Даваасамбуу

1

1

63

Б.Баянмөнх

1

1

64

Ду.Батбаяр

1

1

65

Ж.Гансүх

1

1

66

Ж.Алтансүх

1

1

67

Р.Ганхуяг

1

1

68

Д.Лхагвадорж

1

1

69

Д.Ганбат

1

1

70

Т.Энхтуяа

1

1

71

М.Цанлиг

1

1

72

Б.Насандэлгэр

1

1

73

Б.Сэр-Од

1

1

74

Д.Цогзолдорж

1

1

75

Н.Баярмагнай

1

1

76

П.Ганхүү

1

1

77

Б.Баянжаргал

1

1

78

Б.Бадамдорж

1

1

79

Л.Гантулга

1

1

80

Л.Нямсүрэн

1

1

81

Ш.Тогтохбаяр

1

1

82

Ч.Баянмөнх

1

1

83

Б.Заяамандах

1

1

84

С.Багахүү

1

1

85

М.Эрдэнэбат

1

1

86

С.Батсуурь

1

1

87

Б.Сангисүрэн

1

1

88

Б.Сумъяа

1

1

89

А.Батмөнх

1

1

90

Б.Амарзаяа

1

1

91

Ч.Цогбаяр

1

1

92

Ж.Чулуунбат

1

1

93

Ц.Одбаяр

1

1

94

Б.Сугаржаргал

1

1

95

Л.Цэрэнтогтох

1

1

96

Т.Баасанхүү

1

1

97

Ч.Батчулуун

1

1

98

Б.Бадамсүрэн

1

1

99

Л.Лха-Очир

1

1

100

А.Алтанхуяг

1

1

101

Ш.Шинэбаяр

1

1

102

Г.Баасандорж

1

1

103

Ч.Ганзориг

1

1

104

Бо.Батжаргал

1

1

105

Д.Энхбаяр

1

1

106

Э.Даш

1

1

АЙМАГ, ЦЭРГИЙН АРСЛАНГУУД:

1    Б.Ганхуяг Хө     2    1    2    *    5

2    Ё.Эрдэнэжаргал До    2    1    1    1    5

3    Ш.Мөнгөнбаатар Сб    2    1    *    5    8

4    Д.Цэвэлсодном Өв    2    1    *    1    4

5    Т.Энхтайван Өм    2    1    *    *    3

6     Б.Эрдэнэхүү Бн    2    *    1    2    5

7    Га.Отгонбаатар Д.д    2    *    1    1    4

8    Т.Баттөмөр За    2    *    *    3    5

9    С.Ариунбилэг Хэ    2    *    *    1    3

10    Н.Жаргалбаяр Сэ    2    *    *    1    3

11    Ө.Сүхбат Бу    2    *    *    1    3

12    О.Гантулга Ув    1    *    2    1    4

13    Ба.Батжаргал Сб    1    *    *    1    2

14    Ч.Булганхүү Сб    1    1    1    2    5

15    А.Сүмбээ Бу    1    1    *    1    3

16    Б.Дэлгэрсайхан Сэ    1    1    *    1    3

17    А.Отгонбаатар Бу    1    *    1    2    4

18    М.Бат-Отгон Ар    1    *    1    1    3

19    Р.Дамдин Бн    1    *    *    *    1

20     М.Бадарч Ар    1    *    *    *    1

21    Д.Батжаргал За    1    3    *    4    8

22    Л.Батзориг Өв    1    2    2    4    9

23    Т.Занданбат Ду    1    1    2    2    6

24    О.Баярхүү Сб    1   1    1    3    6

25    М.Баярсайхан За    1    1    1    1    4

26    Б.Хашбат Бу    1    1    1    1    4

27    Б.Батхуяг Дд    1    1    1    *    3

28    А.Амараа Сэ    1    1    *    2    4

29    О.Хангай Хо    1    1    *    1    3

30    Б.Суманчулуун Г.А    1    *    1    2    4

31    Б.Тайван Хо    1    *    1    1    3

32    Ч.Эрдэнэчулуун Ар    1    *    *    2    3

33    Р.Түвшинбаатар Ар    1    *    *    1    2

34    Х.Мэндбаяр Ар    1    *    *    1    2

35    Б.Нэргүй Ув    1    *    *    1    2

36    Го.Отгонбаатар Өв    1    *    *    1    2

37    Д.Анар Дд    1    *    *    1    2

38    Г.Батпүрэв Хө    1    *   *    *    1

39    О.Мөнхтөр Г.А    1    *    *    *    1

40    Д.Болдбаатар Өв    1    *    *    *    1

41      П.Баярхүү Ар    1    2    1    2    6

42    Д.Амаржаргал Бу    1    2    1    *    4

43    Б.Номиндалай Сб    1    2    1    *    4

44    Б.Серик БӨ    1    2    1    *    4

45    Ж.Мөнгөн Тө    1    2    *    3    6

46    Л.Шинэбаатар Ар    1    2    *    2    5

47    Г.Дамдинхүү Ув    1    2    *    1    4

48    Т.Мягмаржав Ув    1    2    *    1    4

49    Н.Гантулга Тө    1    2    *    1    4

50    Б.Ганзориг Ув    1    2    *    1    4

51    Б.Сэнгэдорж Сб    1    2    *    1    4

52    Д.Бадамгарав Хо    1    2    *    1    4

53     Ц.Нямдорж Ар    1    2    *    *    3

54    Б.Баатарцол Б.Ө    1    2    *    *    3

55    Г.Батням Хө    1    2    *    *    3

56    Б.Хадбаатар Хэ    1    2    *    *    3

57    Б.Сүхбаатар Да    1    1    2    1    5

58    Н.Баттүвшин Хө    1    1    2    1    5

59    Т.Пүрэвсүрэн Гс    1    1    2    *    4

60    Б.Хишигбаатар Г.А    1    1    2    *    4

61    П.Гантөгс Хө    1    1    1    1    4

62    С.Ерөөлт Да    1    1    1    1    4

63    Б.Бат-Өлзий Хо    1    1    1    1    4

64    Б.Одсүрэн Сэ    1    1    1    1    4

65    Л.Нямбаяр Хө    1    1    1    *    3

66    Н.Адъяабат Ар    1    1    1    *    3

67    Б.Бат-Амгалан Бн    1    1    1    *    3

68    Л.Жамсран Ув     1    1    1    *    3

69    Х.Асен Хо    1    1    *    3    5

70    С.Идэрсүрэн Өм    1    1    *    1    3

71    М.Отгонням Бн    1    1    *    1    3

72    Ж.Сүхбат За    1    1    *    1    3

73    Б.Баянмөнх Бн    1    1    *    1    3

74    Д.Эрдэнэбилэг Хэ    1    1    *    1    3

75    Ч.Баасанбат Бн    1    1    *    1    3

76    Т.Мягмарсүрэн Өв    1    1    *    1    3

77    П.Мөнхбат Дд    1    1    *    1    3

78    Н.Золбоо Бн    1    1    *    1    3

79    Н.Мустафа БӨ    1    1    *    1    3

80     М.Баасанбат Сб    1    1    *    1    3

81    Д.Цэрэндаваа Г.А    1    1    *    *    2

82    Б.Энхбаатар Тө    1    1    *    *    2

83    Н.Ганзориг Ув    1    1    *    *    2

84    Б.Бат-Эрдэнэ Бу    1    1    *    *    2

85    Б.Батдорж Өв    1    1    *    *    2

86    Т.Буянжаргал До    1    1    *    *    2

87    Ш.Дарханбат Өм    1    1    *    *    2

88    Д.Дэлгэрбат Ду -г    1    1   *    *    2

89    Г.Ганжад Тө    1    1    *    *    2

90    Х.Оргилболд Увс    1    1    *    *    2

91    Б.Гончигтавхай Гс    1    1    *    *    2

92    Б.Мөнх-Эрдэнэ Ар    1    1    *    *    2

93    Ц.Чимэддорж Өв    1    *    1    1    3

94    Ц.Цэдэндамба Ув    1    *    *    1    2

95    Д.Энхбат Бн    1    *    *    1    2

96    М.Эркебулан БӨ    1    *    1    *    2

97    У.Батгэрэл Ар    1    *    *    1    2

98    С.Мөнхсүх Хө    1    *    *    *    1

99    Н.Батсайхан Хо    1    *    2    3    6

100    Ц.Жамсран Өв    1    *    1    2    4

101    Г.Ганням Ув    1    *    1    1    3

102    Б.Бат-Орших Бн    1    *    1    1    3

103    З.Соёмбо Хо    1    *    1    1    3

104    Б.Ганбаатар За    1    *    1    *    2

105    О.Өлзиймөнх Ду    1    *    *    3    4

106    Т.Отгонзоригт Хэ    1    *    *    2    3

107    Э.Зоригтбаатар За    1    *    *    2    3

108    Д.Тангад Г.А     1    *    *    2    3

109    Н.Эрдэнэчулуун Да    1    *    *    2    3

110    Н.Баатархүү Хэ    1    *    *    1    2

111    Ж.Галбадрах Сэ    1    *    *    1    2

112    Б.Ганболд Ув    1    *    *    1    2

113    Ш.Пүрэвгарьд За    1    *    *    1    2

114    Д.Энхтайван Тө    1    *    *    *    1

115    Ц.Үржинбаатар Г.А    1    *    *    *    1

116    Давж.Батбаяр Бн    1    *    *    *    1

117    М.Батзориг Дд    1    *    *    *    1

118     А.Давааням Хө    1    *    *    *    1

119    Г.Түмэнжаргал Дд    1    *    3    *    4

120    Ч.Хөхчирэнгэр Хө    1    *    3   *    4

121    З.Наранбаатар Хэ    1        2    1    4

122    Б.Отгонбаатар Г.А    1    *    1    3    5

123    Д.Түмэнжаргал Гс    1    *    1    2    4

124    П.Батмөнх За    1    *    1    2    4

125    Д.Амарсайхан Бу    1    *    1    2    4

126    Т.Сүрэнжав Ув    1    *    1    1    3

127     Э.Ванданцэрэн Ар    1    *    1    1    3

128    Т.Чулуунгэрэл Ор    1    *    1    1    3

129     Г.Баяржавхлан Ду    1    *    1    1    3

130    А.Хосбаяр Г.А    1    *    1    1    3

131    Д.Хүдэрбулга Тө    1    *    1    1    3

132    Ц.Мөнхбаяр Ув    1    *    1    1    3

133    Ц.Цогт-Эрдэнэ Ар    1    *    1    1    3

134      Б.Даваа-Очир Хө    1    *    1    1    3

135    Б.Дамба Тө    1    *    1    *    2

136    Б.Ариун-Эрдэнэ Бу    1    *    1    *    2

137    Л.Алтанхуяг Г.А    1    *    1    *    2

138    М.Мэндсайхан Тө    1    *    1    *    2

140    Ж.Жамъянсэнгэ Хө    1    *    *    3    4

141    Х.Айдос Б.Ө    1    *    *    3    4

142    Н.Баярбаатар Сэ    1    *    *    3    4

143    Ш.Бямбатогтох Хэ    1    *    *    2    3

144    Ж.Дашпүрэв Сб    1    *    *    2    3

145    Б.Уртбаяр За    1    *    *    2    3

146    Д.Тамир Бу    1    *    *    2    3

147        М.Төмөртогоо Бн    1    *    *    2    3

148    П.Батсүх За     1    *    *    2    3

149    Д.Бямбацогт Өм    1    *    *    2    3

150    Х.Гантулга Өв    1    *    *    2    3

151    Т.Сайханжаргал Г.А    1    *    *    2    3

152    Б.Нармандах Ув    1    *    *    1    2

153    Давс.Батбаяр Г.А    1    *    *    1    2

154    Т.Гүрсоронзон Хэ    1    *    *    1    2

155    Ц.Бямбаа Ув    1    *    *    1    2

156    О.Батцэнгэл Хө    1    *    *    1    2

157    С.Лхагвабаатар Ор    1    *    *    1    2

158     Х.Цагаанбаатар Ув    1    *    *    1    2

159    Г.Бүрэнбаяр Сэ    1    *    *    1    2

160    Н.Энх-Амгалан Ду    1    *    *    1    2

161    А.Саруулсайхан Ду    1    *    *    1    2

162    Ж.Алтаншагай Г.А    1    *    *    1    2

163    Г.Ганцоож Хэ    1    *    *    1    2

164    Б.Уугандаваа Сэ    1    *    *    1    2

165    Ц.Мөнхбаяр Ув    1    *    *    1    2

166    Б.Хаш-Эрдэнэ Хө    1    *    *    1    2

167    Б.Мижидсүрэн Өм    1    *    *    1    2

168    Б.Чимэдвандан За    1    *    *    1    2

169    Г.Төрмөнх Дд    1    *    *    1    2

170    Н.Гансүх Ар    1    *    *    *    1

171    Р.Батболд Ув    1    *    *    *    1

172    Ж.Шийрэвмөнх Бн    1    *    *    *    1

173   М.Энхтайван Хө    1    *    *    *    1

174    Ж.Батбилэг Тө    1    *    *    *    1

175    Ц.Энхбат Сб    1    *    *    *    1

176    П.Ганхуяг Сб    1    *    *    *    1

177    Т.Энх-Амгалан За    1    *    *    *    1

178    Д.Батсайхан Хо    1    *    *    *    1

179     Б.Нямлхагва Сэ    1    *    *    *    1

180    Г.Нямцогт Ув    1    *    *    *    1

181    П.Батхуяг Тө    1    *    *    *    1

182    Б.Нурлан Б.Ө    1    *    *    *    1

183    Ж.Наранбаатар Өв     1    *    *    *    1

184    Ц.Чинзориг До    1    *    *    *    1

185    Б.Баянмөнх Хо    1    *    *    *    1

186    Б.Лхагвадорж Өв    1    *    *    *    1

187    П.Эрхэмжаргал Тө    1    *    *    *    1

АЙМАГ, ЦЭРГИЙН ЗААНУУД:

1    Э.Саранбаатар Сэ        3    1    *    4

2    И.Батсайхан За        3    *    *    3

3    Бат.Эрдэнэбаяр Сэ        2    1    2    5

4    Э.Нямаа Өм        2    1    *    3

5   Л.Цээсүрэн Ув        2    *    3    5

6    С.Адъяа Хө        2    *    2    4

7    Л.Отгонбаатар Ар        2    *    1    3

8    Б.Гончигсүрэн Өв        2    *    *    2

9    Б.Батгэрэл Бн        1    *    2    3

10    Х.Алтансүх Дд        1    2    2    5

11    Б.Бадарч Ув        1    2    1    4

12    Б.Бат-Эрдэнэ Ду        1    2    1    4

13    О.Бундхорол Өв        1    2    1    4

14    Д.Буянт Г.А        1    2    *    3

15    М.Батцэнгэл Бн        1    2    *    3

16    Б.Гантөмөр Ор         1    2    *    3

17    Д.Бат-Эрдэнэ За        1    2    *    3

18    Б.Амбасэлмаа Бу        1    1    2    4

19    Ц.Бямба-Очир Г.А        1    1    2    4

20    Д.Гантогоо Өв        1    1    1    3

21    П.Амарсанаа Г.А        1    1    1    3

22    Ж.Дагва-Очир Ар        1    1    1    3

23    Г.Баасансүрэн Сэ         1    1    1    3

24    Б.Жавхлансайхан Тө        1    1    1    3

25    Ш.Мөнх-Од Хо        1    1    1    3

26    Э.Мөнхбат Ар        1    1    *    2

27    Ч.Энхбат Г.А        1    1    *    2

28    Б.Буянмөнх Бн        1    1    *    2

29    М.Баярмандах Сэ         1    1    *    2

30    Д.Дарханбаатар Өв        1    1    *    2

31    Н.Мөнх-Ирээдүй Бу        1    1    *    1

32    Д.Мөнхболд Өв        1    1    *    2

33    Т.Бэгзсүрэн За        1    1    *    2

34    В.Туяазаяа Г.А        1    *    4    5

35    Б.Отгонбаатар Г.А        1    *    3    4

36    Д.Маральбек БӨ        1    *    2    3

37    Я.Мөнхтөр Ду        1    *    2    3

38    Ш.Наранбаяр Гс        1    *    2    3

39    Д.Пүрэвжав Г.А        1    *    2    3

40    Ч.Энхзаяа Хө        1    *    2    3

41    Ч.Батхуяг Сб        1    *    2    3

42    В.Мишигдорж Ар        1    *    2    3

43    Б.Болдбаатар Ув        1    *    2    3

44    Ч.Эрдэнэсайхан Г.А         1    *    2    3

45    Ц.Мөнхзориг Тө        1    *    1    2

46    Ц.Төгсжаргал Ув        1    *    1    2

47    Н.Анхбаяр Өв        1    *    1    2

48    С.Баянмөнх Сэ        1    *    1    2

49    Р.Сэддорж Өм        1    *    1    2

50    Л.Баяр Хэ        1    *    1    2

51    Ч.Мөнхбаяр Ду        1    *    1    2

52    Р.Анхбаатар Хэ        1    *    1    2

53    Б.Мягмардорж Тө        1    *    1    2

54    Я.Цэдэнбал Ув        1    *    1    2

55    Б.Чүлтэмпунцаг Тө        1    *    1    2

56    Бар.Эрдэнэбаяр Сб        1    *    1    2

57    Х.Мөнхжаргал Тө        1    *    1    2

58    Б.Батзориг До        1    *    1    2

59    Б.Шаравнямбуу За        1    *    1    2

60    Н.Нямбуу Ув        1    *    1    2

61    М.Даваасүрэн Өв        1    *    1    2

62    М.Аманбек БӨ        1    *    1    2

63     Д.Мягмардорж Бу        1    *    1    2

64    Д.Ариунмөрөн Д.д        1    *    1    2

65    С.Бямбадорж До        1    *    1    2

66    Ч.Бямбадорж Тө        1    *    *    1

67    Д.Батбаатар ГА        1    *    *    1

68    Д.Баянмөнх Ар        1    *    *    1

69    С.Ган-Идэр Тө        1    *    *    1

70    О.Оюунбаатар Хэ        1    *    *    1

71    Б.Батжаргал Тө        1    *    *    1

72    Т.Аваадорж Сб        1    *    *    1

73    Л.Мөнхбаяр Бн        1    *    *    1

74    Ж.Ганзолбоо Бу        1    *    *    1

75    Н.Нямаа Ар        1    *   *    1

76    Э.Ганбаатар Тө        1    *    *    1

77    А.Алтанбагана Г.А        1    *    *    1

78    Ц.Батцоож Хэ        1    *    *    1

79    Б.Энхдолгион За        1    *    *    1

80    Г.Отгонбаяр Ув        1    *    *    1

81    Х.Пүрэвхүү Хө        1    *    *    1

82    С.Пүрэвчулуун Өв        1    *    *    1

83    Б.Төгөлдөр Тө        1    *    *    1

84    Ш.Батзориг Хо        1    *    *        1

85     Ш.Ариунбаатар Хэ        1    *    *    1

86    Н.Чимэддорж Г.А        1    *    *    1

87    Г.Нямандэлэг Хо        1    *    *    1

88    С.Баярт-Од До        1    *    *    1

89    Д.Уламбаяр Хо        1    *   *    1

90    Б.Бат-Очир Ув        1    *    *    1

91    Б.Бахытжан Бө        1    *    *    1

92    Д.Гансүх Хо        1    *    *    1

93    Г.Ганзориг Сэ        1    *    *    1

94    Х.Төмөрбаатар Г.А        1    *    *    1

95    Э.Тулга Сэ        1    *    *    1

96    Н.Пүрэвсүрэн Да        1    *    *    1

97    С.Жиенхан Хэ        1    *    *    1

98    Л.Батсайхан Өв        1    *    *    1

99    Д.Золбаяр Ор        1    *    *    1

100    Б.Баатарсүрэн Ар        1    *    *    1

101    Б.Түмэндэмбэрэл Бу        1    *    *    1    2015

102    О.Түмэн Ув        1    *    *    1    2015

103    Г.Шинэзориг Дд        1   *    *    1    2015

104    Д.Уртнаст Бн        1    *    *    1    2015

105    Г.Бат-Эрдэнэ Хө        1    *    *    1    2015

106    Т.Пунцагдорж Өв        1    *    *    1    2015

АЙМГИЙН ХАРЦАГУУД:

1    Д.Тогтохжаргал Ув            3    *    3

2    Б.Зоригтбаатар Сб            2    2    4

3    Д.Ууганбаяр Хо             2    2    4

4    М.Гансүх Сб            2    1    3

5    Ж.Мандахбаяр Сэ            2    1    3

6    Б.Мөнхбат Бн            2    *    2

7    Ч.Бүрэнзэвсэг Хо            2    *    2

8    Ж.Баясгалан Ар            2    *    2

9    Д.Энхбаяр До            2    *    2

10    М.Хаш-Эрдэнэ Өв            2    *    2

11    Э.Эрдэнэбаяр Хо            2    *    2

12    Б.Төмөрбаатар БӨ            2    *    2

13    Т.Дүүрэнсаран Бн            2    *    2

14    Э.Баасандорж За            1    3    4

15    Б.Батжаргал Өв            1    3    4

16    Т.Ганбаатар Хэ            1    2    3

17    Б.Бегжан Б.Ө            1    2    3

18    Л.Алтангэрэл Хо            1    2    3

19    Х.Батбаяр Ду            1    2    3

20     А.Отгонбаатар Бн            1    2    3

21    М.Жаргалсайхан Сэ            1    2    3

22    Б.Буянбат Ув            1    1    2

23    С.Золбаяр Ар            1    1    2

24    Б.Баттулга До            1    1    2

25    Д.Пүрэвдорж Бу            1    1    2

26    М.Ганзориг Хо            1    1    2

27    Ц.Анхбаяр Өм            1    1    2

28    Л.Энхбат Хө            1    1    2

29    Д.Батболд Сб            1    1    2

30    Ц.Нарангэрэл Тө            1    1    2

31    Ю.Пүрэвжаргал Ар             1    1    2

32    Г.Энхбилэг Хо            1    1    2

33    Г.Ширчинбат До            1    1    2

34    Т.Батсайхан Тө            1    1    2

35    Б.Энхсайхан Г.А            1    1    2

36    Ц.Сандагдорж Хө            1    1    2

37    Ш.Отгонтөгс Хэ            1    1    2

38    У.Береке БӨ            1    1    2

39    Э.Цолмон Хо            1    *    1

40    Х.Баярбат Тө            1    *    1

41    П.Баасанбямба Тө            1    *    1

42    Ч.Дагвадорж Г.А            1    *    1

43    П.Энхмөнх Тө            1    *    1

44    Г.Эрдэнэбилэг Хэ            1    *    1

45    Н.Наранпүрэв Хө            1    *    1

46    Л.Буянжаргал Ув            1    *    1

47    С.Чулуунхүү Бу            1    *    1

48    Б.Мөнхбат Тө            1    *    1

49    Н.Шинэзориг Хө            1   *    1

50    Б.Төрмагнай Хө            1    *    1

51    Б.Өнөржаргал Өв            1    *    1

52    Д.Бямбасүрэн Бн            1    *    1

53    Э.Батжаргал Дд            1    *    1

54    С.Дамдин Г.А            1    *    1

55    А.Мөнхтүшиг Сэ            1    *    1

56    Б.Идэрбилгүүн Тө            1    *    1

57    М.Бямбазориг Дд            1    *    1

58    Т.Баасанжав Ув            1    *    1

59     Б.Лхагва-Очир Өв            1    *    1

60    Д.Түвшинтөгс Хө            1    *    1

61    Д.Батсүх Тө            1    *    1

62    Б.Доржсүрэн Ду            1    *    1

63    Ж.Энхбаатар Бн            1    *    1

64   Ц.Эрхэмбаяр Г.А            1    *    1

65    Ж.Бадрал Да            1    *    1

66    Г.Батбилэг Да            1    *    1

67    Б.Амгаланбаатар Өм            1    *    1

68    Г.Мөнхзоригт Дд            1    *    1

69    П.Жаргалсайхан Ар            1    *    1

70    Ш.Чинтулга За            1    *    1

71    Б.Жигжидсүрэн Бн            1    *    1

72     Г.Өсөхбаяр Тө            1    *    1

73    Б.Анхжаргал Хо            1    *    1

74    Б.Энх-Очирхуяг Тө            1    *    1

75    П.Өсөхбаатар За            1    *    1

76    Э.Энх-Амгалан Бу            1    *    1

77    О.Үйтүмэн Өв            1   *    1

78    Н.Хүрэлсүх Ув            1    *    1

79    Ш.Алтангэрэл Тө            1    *    1

80    Ц.Батжаргал Өв            1    *    1

81    П.Жавхлантөгс Ар            1    *    1

82    Б.Анхбат До            1    *    1

83    И.Жүгдэрнамжил Г.А            1    *    1

84    Ш.Жадамба Сб            1    *    1

85    Б.Батбаяр Сэ            1    *    1

86    Х.Энхчулуун Өв            1    *    1

87    Г.Анхбаяр За            1    *    1

88    О.Бат-Эрдэнэ Өв            1    *    1

89    Б.Баянмөнх Ув            1    *    1

90    С.Түвшинжаргал Ар            1    *    1

91    М.Адъяахүү Өм            1    *    1

92    Б.Дагвадорж Тө            1    *    1

93    Б.Алтанхуяг Ар            1    *    1

94    П.Баярсайхан За            1    *    1

95    Б.Бадамдорж Сб            1    *    1

96    Ж.Дэлгэрсайхан Бн            1    *    1

97    Ф.Мөнхсүх Хэ            1    *    1

98    Я.Эрдэнэтулга Бу            1    *    1

99    Д.Батчулуун Да            1    *    1

100    Б.Бямбадорж Гс            1    *    1

Эх сурвалж undesniibukh.mn

More 581 0

Category: Мэдээ мэдээлэл

Өөрийгөө өөрөөсөө хамгаалъя

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Өөрийгөө өөрөөсөө хамгаалъя

Author: munkhbat on 2015/07/23, 13:00 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Хүн болж хүзүү толгой холбосноос хойш мөн ч их юм бодох юм даа. Бодсон бүхэн нь бичиглэгдээд орчин цагийнхаар бол "хард” гэдэгт нөөцлөгддөг бол овоо хэдэн ийм төхөөрөмж дуусгана даа. Хорвоод мэндлээд л нар харсан цагаасаа эхлэн бодолдоо чирэгдэж, хойд насандаа хүрэх хүртэл бодсоор л байх хүмүүний тавиланг яалтай ч билээ. Зүүдэндээ хүртэл бодол нь үргэлжилнэ. Түүнийгээ зөн сэрэмж гэж хэлнэ. За энэ ч яахав. Хүнд ер нь бодохгүй юм гэж алга. Сайхан муухай, санасан эгээрсэн, баяр гуниг, бүтээл туурвил, бүлээрсэн халуурсан... уйлсан дуулсан, ухаарсан урамшсан...

Би ойрноос өөрийгөө хамгаалах тухай бодол болж эхэллээ. Мэдээж залуу зандан насандаа алд биеэ юман чинээ бодолгүй дарвиж шуугиж явсан. Тэр л чигээрээ байх юм шиг тэнхлүүн явсан. Бие маань ч түүнийг ажраана үгүй туучиж бие, бид хоёр цагийн аяныг явж барсаар өнөөдөр хүртэл нүүсэн. Нүүдлийн хөлд хэн нь хэн болов доо. Бодоод байхад бид өөрийгөө дандаа гаднаас хамгаалсаар өдий хүрчээ. Хүйтэн жавар, аагим халуун, түнэр харанхуй, адуу мал, араатан жигүүртэн, худаг ус, нуур цөөрөм, машин тэрэг, дайн байлдаан, зодоон цохион...ер юу эс вэ. Тэр бүхнээс хамгаалалгүй яах вэ. Зөв л дөө. Тэгж чадсандаа л усанд живчихэлгүй, хүнд зодуулчихгүй, хөлдөөд үхчихгүй өдий хүрсэн. Амьд ертөнцөд арвалзаж яваа хорхой шавжаас эхлээд бүхий л амьтанд ийм зөн билиг төрмөл ухаан заяасан. Түүн дээр нь таримал ухаан залгаж өгдөг. Ийм л юм даа.

Миний ширээн дээр Ц.Мягмар гэж хүний "Эрүүл амьдрах урлаг, амьдралын эрч хүч” гэдэг бэсрэгхэн ном дэлгээстэй байна. Энэ хүн өмнө нь хэд хэдэн ном бичсэн юм байна. "Эрүүл амьдрах урлаг”, "Хөгшрөлт, түүнтэй тэмцэх нь”, "Урт наслахуйн ухаан” гээд. Түүний дөрөв дэх ном нь энэ аж. Эдгээр ном үнэндээ хүн яавал урт удаан насалж, эрүүл саруул амьдрах тухай л олж мэдсэн, баримт жишээнд тулгуурласан. Энэ номыг бүтээгч нэгэн сонины ярилцлагад өгүүлэхдээ

"...Хүнийг оролцуулаад аливаа амьтан өсч, бие гүйцсэн хугацаагаа 5-7 дахин нугалж амьдарна гэсэн онол одоо ч үйлчилж байгаа. Тэгвэл 23-25 насандаа бие гүйцдэг хүн наад зах нь 120 наслах бололцоотой. Хятадын иргэн Ху овогт 290 насалсан гэдгийг Юань гүрний сударт тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Хүний амьдрал бол тэмцэл юм. Бид эрүүл мэндийнхээ төлөө тэмцэхгүй байна. Бид хөрөнгө, тансаг амьдралын төлөө үхэн хатан тэмцдэг. Хүн өвчнөө өөрөө буй болгодог. Амьдралын хэв маяг зан араншин ямар байна, өвчин нь тийм байдаг. Хөдөлгөөний дутагдал үндсэн гол шалтгаан нь... Дараа нь буруу хооллолт, хорт зуршлаас хүн дотроосоо хордож, бохирдож, цусанд хорт шаар хуримтлагдаж байна. Эдгээр хорт шаараа гадагшлуулах, цэвэрлэх арга хэмжээ авдаггүй. Өнөөдөр оюутан сурагчид, охид хөвгүүд, залуучууд тамхи татаж, архи ууж байна. Тэдэнтэй ирээдүйн урт удаан, эрч хүчтэй амьдралын тухай ярилтгүй. Даанч харамсмаар зүйл шүү...” гэсэн байдаг. Тиймээ, хүн гэгч төрснөөсөө эхлээд л төгсөх хүртлээ өөртэйгээ "дайтаж” байгаа юм. Машин тэрэг бол маркаар нь тос шатахууныг нь хийгээд үйлчилгээг нь үзүүлээд байхад гаднын зохисгүй нөлөөллөөс л болохгүй бол дажгүй яваад л эзнээ зовоохгүй болоод байна. Гагцхүү бид болохоор бие нь хоёр аяга ус уух шаардлагатай байтал таван аяга ус залгилчихна. Орой тодорхой цагт хөнгөн шингүүртэй аяга хоол зооглохыг хүсэж ахуйд нь түмпэн дүүрэн мах тавьж байгаад зулж гарна. Ай даа, энэчлэн хэдэн ч боть ном бичмээр меню бэлхнээ гараад ирнэ. Өөрийгөө өөрөөсөө хамгаалахын наад захын жишээ энэ л дээ. Тэгээд ч та бидний амьдрал, хувь заяа өөрсдийн маань гарт байдаг. Хэн ч ирээд бидний амьдралыг тэгтлээ бусниулчих нь юу л бол. Иймээс орчин үеийн хэлээр бол урьдчилан сэргийлэх, өвчин эмгэг тусаад эмчлүүлж цаг нар, эдийн засгаа үрэн таран хийж суухын оронд эрүүл саруул өвчингүй байхыг гол зорилго болгох нь хамгийн зөв ухаалаг сонголт юм. Өвчин архагшин бусад эрхтэндээ нөлөөлж, ямар ч эмчилгээ, арга засалд дарагдахааргүй болж, улмаар амь насаа алдаж байна. Үүнийг үнэндээ бид өөрсдөө л хийж байгаа юм даа. Тийм болохоор л өөрийгөө өөрсдөөсөө хамгаалъя гэж хэлэх гээд байгаа юм. Тэгээд ч гадна дотнын олон эрдэмтэн хүний эд, эс долоон жил тутамд шинэчлэгдэж, дараагийн үе шатанд бэлтгэгдсэн байдаг ба 22 үе шатыг дамждаг гэдгийг нотолж байна. Жишээ нь, бөөр 1200 жил амьдарч чадах нөөцтэйг эрдэмтэд тогтоосон байна. Бид тэгтэл юу юуны туханд хүрэлгүй л бөөрний өвчтэй болж байх юм. Өнөөх бөөрний аппарат нь хүрэлцэхгүй хичнээн ч хүн зовж шаналж, зуурдаар амь насаа огоорч байна даа. Энэ бол үнэхээр дэлхий нийтийн асуудал болж. Манай улсын тухайд 10 хүн дутмын нэг нь бөөрний асуудалтай гэж мэргэжлийн байгууллага хэлж байх юм. Эрүүл мэндийн яамны статистик мэдээллээр сүүлийн таван жил бөөр шээсний замын эмгэг эхний гуравдугаарт оржээ.

Өнгө алаг орчлонд бид чинь үхрийн бөөр шиг л амьдарч яваа болохоор алтан дэлхийд хүний хувь тавиланг олж ирэхийг зүүний үзүүр дээр ширхэг арвай тогтоохтой агаар нэг гэж хэлдэг. Ийм л ховор заяагаа өөрсдөө л баллаад байгаа юм байна л даа. Үүнийгээ нэг л амьдрахаас хойш ууна ч, иднэ ч, наргина ч, даргина ч гэж давхисаар тартагт нь тулгахыг алийг тэр гэхэв дээ.

Өөрийгөө өөрсдөөсөө хамгаалахын хамгийн анхдагч нь эрүүл саруул заяасан бодгалиа үрэн таран хийчихгүй хоол хүнсээ тохируулахаас эхтэй буюу. Өнөө цагт бараг айл бүхний гадаа сойлттой байгаа том, жижиг есөн жорын машин техниктэй зүйрлэвэл илүү ойр юм шиг. Машин гэдэг техникт 70 литрийн савтай л бол 70 литр шатахуун л хийнэ биз дээ. Түүнээс "За яахав, 20 литрийг илүү хийчихье” гээд нэмбэл гадуур нь асгаад хэнд ч үгүй юм болох нь тодорхой. Түүн лугаа идэх ходоод нь нэг байтал хоёр ходоодны дайтай идчихээр хөөрхий тэр эрхтэн ядарна уу гэхээс баярлахгүй дээ. Ийм л юм даа. Ийм л болохоор өөрийгөө өөрөөсөө хамгаалахгүй бол горьгүй нь. Өөрийгөө өөрөөсөө хамгаалах олон сэдэв байна. Тэр бүхнийг дараа дараагаар илгээхээр зэхэж сууна даа...
2015 оны 7 дугаар сар 22

Нийтлэсэн: Л.Мөнхтөр

More 277 0

Category: Хүмүүс, Зөвлөгөө

Боди-Артын гайхамшиг

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Боди-Артын гайхамшиг

Author: munkhbat on 2015/07/23, 10:33 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

More 692 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Фото мэдээ

Чингис хот-Жаргалтхаан хоёрын хооронд байдаг "Гайхамшигтай" там-зам

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Чингис хот-Жаргалтхаан хоёрын хооронд байдаг "Гайхамшигтай" там-зам

Author: zulaa on 2015/07/23, 09:42 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Хэнтийн Чингис хот, Жаргалтхаан сумын хооронд УИХ-ийн гишүүн Гарамгайбаатарын "Монроуд" компаний барьсан гамшгийн зам байнаа.

More 569 0

Category: Мэдээ мэдээлэл, Фото мэдээ

Грек улс зээлээ төлж эхэллээ

Posted By: adminon: May 19, 2014In: DesignNo Comments

{short-story limit="150"}... Дэлгэрэнгүй

Грек улс зээлээ төлж эхэллээ

Author: munkhbat on 2015/07/23, 08:28 [rating-type-1]

[/rating-type-1] [rating-type-2]

[rating-plus][/rating-plus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

[/rating-type-2] [rating-type-3]

[rating-minus][/rating-minus]
- 0
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
[rating-plus][/rating-plus]

[/rating-type-3]

Европын холбоо Грек улсад эхний ээлжид 7.6 тэрбум еврогийн богино хугацааны зээл олгосон билээ. Энэ мөнгөөр Грекийн Засгийн газар Европын Төв банк болон Олон улсын валютын санд 6.8 тэрбум еврогийн зээлээ эргүүлэн төлсөн байна. Улмаар Грек тус байгууллагуудаас авах цаашдын санхүүжилтээ баталгаажуулах эхний алхмаа хийжээ. Европын Төв банкид зээлээ төлөөгүй бол, тус банк Грекийн арилжааны банкуудад олгож буй бэлэн мөнгөний санхүүжилтээ зогсоох магадлалтай байв. Европын зээлдүүлэгчид Грект олгох гурав дахь удаагийн зээл тусламжийн хөтөлбөрийг ирэх сарын 6–нд гэхэд эцэслэх ба мөн сарын 17-ноос Грект санхүүжилт олгож эхлэхээр төлөвлөснийг эх сурвалжууд баталж байна. Мөн үүнээс өмнө Грекийн Парламент зээлдүүлэгчдийн зүгээс тавьсан бүх шаардлагыг хэлэлцэж, батлах ёстой аж.