Малын шүлхий зүүн аймгуудад өргөн тархацтай дэгдэж байгаагийн нэг гол шалтгаан нь зээрийн сүргийн нүүдэл гэж үздэг. Зээрийн сүргээс авсан сорьцонд шинжилгээ хийхэд ч шүлхийн вирус өндөр хувиар илэрсэн болохыг саяхны нэгэн сонингийн мэдээнд дурдсан байсан.

 

Зээрийн сүрэг

Ер нь Хятад, Монголын нутгийг хамарсан Дорнод Монголын тал нутаг нь угаас шүлхийн байгалийн голомттой газар гэдгийг малын эмч нар мэддэг. Дээр үеэс л энэ нутагт шүлхийтэй тэмцэх ажлыг хийж иржээ.

 

Чоно зээрийн сүргийн байгалын эрүүлжүүлэгч

Чоно энэ өвчнийг таран дэлгэрэхээс хамгаалдаг байгалийн хамгийн гол хүчин зүйл байсан. Гэвч хэт агналтаас шалтгаалан чоно Дорнодын талд үзэгдэхгүй болж, Дорнод аймгийн хойд талын цөөн сумдаас бусад нутагт чоно агнахыг хоёр жилээр хориод байгаа боловч чоно олигтой өсөхгүй байна.

 

Алуурчид

Хятадтай хийдэг хилийн худалдаагаар чонын арьс үсийг хууль бусаар наймаалцах явдал ерөөс буурахгүй байна ... гэж гаалийн албаны хүн хэлж байхыг сонсов. Нэг чонын арьс, гулууз 1000 юань хүрдэг жишиг үнэ тогтжээ. Хятад худалдаачдын Монгол агентууд 3 чонын гулуузыг 500 000 төгрөгөөр авдаг гэж Дорнод аймгаас ирсэн хамаатны ах маань халаглаж байх юм.

 

Хядагдсан чоно

Урьд цагт чоно хир элбэг байсныг гэрчлэх нэг баримт гэвэл Монголын анчдын нийгэмлэгийн хэсэг нөхөд 10 гаруй жилийн өмнө Чойбалсан хотоос Матад ороод эргээд ирэх замдаа 24 чоно агнаж байсан түүх байх юм.

Ийм элбэг байсан чоно одоо үзэгдэхгүй болсон гэдэгт итгэхийн аргагүй.

Чоноо үгүй хийсний гайг одоо бид амсаж, улсаас олон сая долларын хөрөнгө гаргаж уг өвчинтэй тэмцэх, цаашлаад дорнод нутгийн малчдын мах сүү борлогдохгүй, махны экспортын бизнес улам уналтад орох зэргээр шууд бус их хэмжээний хохирол учруулж байна.

Харалган мунхагаас эх орноо сүйтгэн, худалдахын нэг жишээ гэвэл энэ л байх даа.

Энэ зүйлийг Цахим өртөөчин

Сугаррагчаагийн Чулуунбаатар

2012 оны 11-р сарын 04нд

Холбооны имейлийн сүлжээнд

АНУ-аас бичиж байв.

Нийтлэгчээс: Зээрийн сүрэг шүлхий өвчний гол голомт гэсэн нь зээрийнхээ сүргийг хоморголон хядаад унах хэрэгтэй гэсэн хэрэг биш юм. Байгаль эх өөр дээрээ оршин байгаа бүхнийг харилцан уялдаатай, зохицолдоотой болгож өгсөн байхад бид зээрийн сүргийн байгалын эрүүлжүүлэгч чоныг хайр найргүй хядсанаар зээрийн эрүүл байх дархлааг устгасан хэрэг болж байна. Тиймээс Дорнодын тал нутагт чонын сүргийг нь байгалын тэнцвэр сэргэх хэмжээнд нь хүртэл нөхөн сэргээх, хамгаалах шаардлага гарч байгааг л энэ баримт харуулж байна.

---