Археологийн салбарын эрдэмтэд богцоо задлав

2017/01/12, 15:14 0

Чулуун зэвсгийн бууц, эртний Орхоны руни бичээс, хүн чулуу зэрэг археологийн олон сонирхолтой олдворыг илрүүлсэн археологийн салбарын эртэмтэд өнөөдөр /2017.01.12/ "Монголын археологи-2016” эрдэм шинжилгээний хуралд оролцохоор чуулжээ.

Энэ удаагийн хуралд Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумаас олдсон өвөрмөц содон хадны зураг, Хүннүгийн үеийн төмөр хайлуулах зуух, Баян-Өлгий аймгийн Ногооннуур, Орхон аймгийн Жаргалантаас илэрсэн Сяньби булш, Баян-Өлгий аймгаас шинээр олдсон хадны оршуулга зэрэг өнгөрсөн онд шинээр нээгдсэн, сол болсон олдворуудыг илрүүлсэн судалгааны багийнхны илтгэл олны сонирхлыг ихэд татаж байлаа.

Уламжлал болгон зохион байгуулж буй уг хурлыг зохион байгуулж буй Шинжлэх ухаан технологийн их сургуулиас зохион байгуулж байгаа аж. Тус сургуулийн археологийн салбарын эрдэмтэн, судлаачид л гэхэд өнгөрсөн онд дөрвөн томоохон судалгааны ажлыг хийсэн байна. Эдгээрийн нэг нь "Туул голын хөндийн соёлын өвийн судалгаа” хэмээх судалгааны ажлын үр дүнд Туул голын хөндийгөөс анх удаа 300 орчим булштай томоохон хэмжээний оршуулгыг газрыг олжээ.

Монголын археологчид 2016 онд гадаадын 12 улсын эрдэмтэн судлаачид, мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтарсан төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлжээ. Мөн 18 аймгийн 50 гаруй сумын нутагт археологийн хайгуул, малтлага судалгаа явуулсан байна.

Ингээд "Монголын археологи-2016” эрдэм шинжилгээний хуралд оролцож буй эрдэмтдийн яриаг хүргэж байна.

Шинжлэх ухааны академийн Түүх, археологийн хүрээлэнгийн Археологи, угсаатан зүйн авран хамгаалах салбарын эрхлэгч, доктор, дэд профессор Ч.Амартүвшин: Монголын анхны бүтэн хадны оршуулгыг оллоо

-Баян-Өлгий аймгийн Алтанцөгц сумын нутгаас 2016 оны арванхоёрдугаар сарын 20-ны өдөр бүрэн хэмжээний хадны оршуулга олдсон. Монголд хадны оршуулга олон байдаг ч бүтэн оршуулга олдож байсангүй. Уг оршуулгыг ч нутгийн ард иргэд өдийг болтол хамгаалж ирснийг энд дурдах хэрэгтэй байх. Энэхүү оршуулга нь XIII зууны үеийн эрэгтэй хүний хадны оршуулга юм. Үүнд мод ухаж хийсэн авсанд бүтэн хүн оршуулсан байсан. Уг булшинд эрэгтэй хүнийг дээл хувцастай, нум саадагтай, модон аяга, эмээл, эсгий зэрэг их үнэ цэнэтэй олдворуудыг багтаасан байсан. Энэ нь түүхэн эх сурвалжийн хувьд чухал ач холбогдолтой. Ойролцоогоор 900 орчим жил хад чулуунд хадгалагдсан уг олдворыг сэргээн засварлах нь маш чухал болоод байна.

Шинжлэх ухааны академийн Түүх, археологийн хүрээлэнгийн Хүрэл, төмрийн судалгааны салбарын эрхлэгч, доктор, дэд профессор Ц.Төрбат: Сяньбигийн үеийн анхны булшыг олсон

-Монгол, Францын хамтарсан судалгааны баг өнгөрсөн жилээс эхлэн Баян-Өлгий аймгийн Ногооннуур сумын Бургаст гэдэг газар малтлага судалгааг хийсэн. Бид хоёр жилийн хугацаанд Сяньбигийн үеийн бүтэн оршуулгын булш малтаж судаллаа. Энэ хугацаанд нийт 26 булш малтлагаар илэрсэн. Өмнө нь Сяньбигийн үеийн талаар түүхэн эх сурвалжид дурдсан ч биет бүтэн олдворууд нь олдох нь ховор байсан. Бид Хүннүгийн үеийн түүхийг сайн мэднэ. Энэ талаар судлах материал ч олон бий. Гэтэл Сяньби, Жужаны үеийг судлагдахуун, тэр дундаа бүтэн оршуулга олдоогүй байсан. Одоо энэхүү оршуулгыг судалснаар тухайн үеийн хүмүүсийг ахуй амьдрал, соёлыг судлахад боломжтой болж байна. Энэ утгаараа шинжлэх ухааны өндөр ач холбогдолтой судалгааны ажил болж байна.

Буриад улсын эрдэмтэн Д.А.Миягашев: Монголын эрдэмтэдтэй хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаа

-Миний хувьд Хүннүгийн үеийн хот суурингийн малтлага судалгааг хийдэг. Сүүлийн хоёр, гурван жил энэ чиглэлээр нэлээд үр дүнтэй ажиллаж, шинэ хот суурингуудыг олсон. Энэхүү "Монголын археологи-2016” эрдэм шинжилгээний хуралд анх удаа оролцож байна. Цаашдаа монголын эрдэмтэн судлаачидтай холбоотой ажиллаж, хамтран ажиллахыг хүсч байгаа. Мөн надтай хамтран ажилладаг Хүннүгийн үеийн булш судалдаг судлаач маань энэ удаа ирж чадсангүй. Буриадад Хүннүгийн үеийн олон булш бий. Хүннүгийн үеийн хамгийн эртний судалгаа Буриад улсаас эхлэлтэй байдаг. Хувьсгалын үед ажилладаг байан хүн Хүннүгийн үеийн судалгааг эхлүүлж байсан.

А.СҮРЭН

ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Ц.АРИУНБОЛД

Эх сурвалж: www.news.mn

URL: http://www.choibalsan.mn/index.php?newsid=21867

Танд манай сайт таалагдаж байвал Like дарна уу. Танд баярлалаа

Танд мэдээ таалагдаж байвал Like дарна уу.

Санал болгох

Сэтгэгдэл бичих

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд choibalsan.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг манай сайтын зүгээс устгах эрхтэй!