Богдхааны ордон музей олонд дэлгэн Үзүүлж байгаагүй нандин эд зүйлээ өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд ил гаргалаа. Тус музей өөрийн баялаг сан хөмрөгт тулгуурлан жил бүр ховор түүхэн үзмэрээр үзэсгэлэн зохион байгуулж үзэгчдэд таниулдаг уламжлал тогтжээ. Энэ удаагийн үзэсгэлэнг Олон улсын музейн өдөр, Монгол Улсад орчин цагийн музей үүсч хөгжсөний 90 жилийн ойд зориулан дэлгэсэн юм. Энэ удаад "Эрдэнэсийн сан" сэдэвчилсэн үзэсгэлэнг зохион байгуулж үзэгч олны хүртээл болголоо.

Өнгөрсөн зууны эхээр дахин сэргэсэн Монгол Улсын эзэн хааны өндөр сэнтийд заларсан амьд бурхан хэмээгдэгч VIII Богд Жавзандамба хутагт түүх, шашин, соёлын хосгүй үнэт өв санг уламжлуулан ард ожыг соён гэгээрүүлсэн буянт үйлийг үлдээсэн нь их ажээ. Тэрээр бага наснаасаа саваагүй зантай, элдэв ховор чамин эд юм цуглуулах дуртай нэгэн байсан гэдэг. Хааны нулгуулгад халуун орны амьтад байсан бөгөөд хүмүүс сармагчинг нь оролдон уурлуулдаг байсан тухай домог яриа байдаг. Тухайн үед адал явдал хайгч аялагчид, жуулчид, дипломат төлөөлөгчид түүний баялаг сан хөмрөгийг үзэж гайхан дуу алдан бахдаж байсан бегөөд тэд нэг бус удаа Богд хааны цуглуулгыг бишрэн бичиж тэмдэглэж үлдээсэн нь бий.

Тэрхүү Богд хааны гайхамшигт эрдэнэсийн сангийн цуглуулга нь өнөөдөр түүний ордон музей болж үлджээ. Эрдэнэсийн сан хөмрөгт нь гадны хаадаас бэлгэнд ирүүлсэн эд зүйлс байсны дээр монгол урчуудын урласан бүтээл олон байна. Тус үзэсгэлэнд Богд хааны цуглуулгын нэгээхэн хэсэг Өндөр гэгээний мутрын урлал, түүний дэг сургууль, халх хийцийн урлалын чанар, гоо зүйн үнэлэмжээрээ гайхагдсан бүтээлүүд тавигджээ. Хүрээний урчуудын бүтээсэн "Бурхан багш", "Цэлхаанам сум", "Доржнямбуу" зэрэг зээгт наамаг, шашныг хамгаалагч "Арван хангал" зээгт наамал болоод нарийн ур хийцтэй мөнгөн завьяа аяга, Долнуур, Польш хийцийн хөөмөл бурxадыг далгэжээ. Богд хааны өөрийн хэрэглэж байсан том мөнгөн аяга, ХVIII зууны үеийн хийцийн мөнгөлсөн гавлын яс зэрэг нь үзэгчдийн сонирхлыг татаж байлаа.

"Цаглашгүй наст", "Оточ бурхан" зэрэг торгоор урласан том хэмжээний зээгт наамлууд дахин давтагдашгүй бүтээгдсэнээрээ онцлог ажээ. Богд хааны эрдэнэсийн санд XVIII-ХIХ зууны эхэн үед бүтээгдсэн бүтээлүүд байх бөгөөд бүтээсэн эзэн нь тодорхойгүй юм байна. Ийнхүү музейн санд олон жил хадгалагдаж буй Богд хааны нандин цуглуулга олны нудийг хужирлалаа. Цаг үе улиран одох тусам түүхэн цаг үеэс үлдсэн дурсгал ховордож үнэд ордог нь энэ ажгуу.

Н.ЛХАГВА /ӨДРИЙН ШУУДАН/

URL: http://www.choibalsan.mn/index.php?newsid=2529