УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны өчигдрийн хуралдаанаар Засгийн газраас өргөн барьсан Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдлээ. Хэрэв энэхүү хуулийн төсөл батлагдвал ирэх оны нэгдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжүүлж эхлэх учраас ирэх оны төсөвтэй зэрэгцүүлэн хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзжээ.

Уг хуулийн төслийн агуулга нь уул уурхай, ашигт малтмал, нефтийн бүтээгдэхүүний импорт, газрын тосны экспорт, үүрэн холбооны опөраторын үйлчилгээ, архи, спирт, тамхи зэргээс бусад салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг, жилийн борлуулалтын орлого нь 1.5 тэрбум төгрөгөөс илүүгүй аж ахуйн нэгжид төсөвт төлсөн аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын 90 хувийг буцаан олгох юм. Урьдчилсан тооцоогоор нийт татвар төлөгчийн 57.7 хувь буюу 41772 аж ахуйн нэгж үүнд хамрагдах юм байна. Эдгээр аж ахуйн нэгжид орлогынх нь албан татварын 90 хувийг буцаан олгосноор төсвийн орлого 27.6 тэрбум төгрөгөөр буурах тооцоо гарчээ. Гэхдээ ажлын байр нэмэгдэх, аж ахуйн нэгжүүдийн ашигт ажиллагаа өсөхийн хэрээр татварын бааз суурь тэлнэ гэж үзжээ.

Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүд Сангийн дэд сайд С.Пүрэв, Татварын ерөнхий газрын дарга Т.Батмагнай нараас зарим зүйлийг тодруулахын зэрэгцээ саналаа хэлсэн юм.

Ч.ХҮРЭЛБААТАР: -Энэ онд жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн татвар төлөлтийн хэмжээ ямар байна вэ. Засгийн газар хэдхэн хоногийн өмнө дөрвөн төрлийн татвар нэмэх санал оруулж ирээд буцааж татсан. Харин одоо аж ахуйн нэгжүүдийн төлсөн татварынх нь 90 хувийг буцааж олгоно гэх юм. Ер нь татварын нэгдсэн бодлого гэж байна уу. Аж ахуйн нэгжүүдээс авсан татварынхаа хувийг дараа нь буцааж олгоно гэж байхаар одоо авч байгаа татварынхаа хэмжээг 90 хувиар багасгачихаж болдоггүй юмуу?

С.ПҮРЭВ: -Энэ төсөл бол анхнаасаа Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт тусгачихсан байсан төсөл. Хуулийн төсөл батлагдсан тохиолдолд ирэх оны нэгдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжүүлж эхэлнэ. 90 хувийн татварын буцаалтыг жил бүрийн эхний улиралд багтаан олгож байх юм. Ингэж нэг дор өгөх нь аж ахуйн нэгжүүд хуримтлалтай болох давуу талтай. Хамгийн гол нь аж ахуйн нэгжүүдийн татварын сахилга бат, идэвх сайжирна гэж үзэж байгаа.

Т.БАТМАГНАЙ: -Жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн төлж байгаа татварын хэмжээ өнгөрсөн оныхоос өсөлттэй байгаа. Харин нийт татварын 60-70 хувийг бүрдүүлдэг томоохон аж ахуйн нэгжүүдийн татвар төлөлт тасалдаж байна.

Ч.ХҮРЭЛБААТАР: -Татварынхан 90 хувийн буцаан олголттойгоо зууралдаад татвараа цуглуулж чадахгүйд хүрэх юм биш биз дээ. Тиймээс буцаан олгоно гэж гоө ярьж, гоё харагдахыг оролдохын оронд шууд татварынхаа хэмжээг бууруулчих нь л зөв юм биш үү?

Т.БАТМАГНАЙ: -Татварын байгууллага бүх тайлан тооцоогоо цахимаар авдаг болчихсон. Тиймээс татварын буцаалт олгоход цаг алдахгүй.

Л.ЭРДЭНЭЧИМЭГ: -Энэ хуулийн төсөл аж ахуйн нэгжүүдэд тустай сайн төсөл. Хамгийн гол нь орлогын албан татвар нь аж ахуйн нэгжүүдийн тулгамдсан асуудал, гол дарамт нь мөн үү. Хамгийн том дарамт нь НӨАТ гэж бодож байна. УИХ-д НӨАТ-ын босгыг 50 тэрбум төгрөг болгох төсөл өргөн баригдчихсан  байгаа. Тиймээс энэ хоёр төслийг нэгтгээд хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэж байна.

Ж.ЭРДЭНЭБАТ: -Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын буцаалт нь татварын байцаагчдын хүнд суртлыг улам нэмэгдүүлнэ. Хувийн хэвшлийнхэн төрийн албан хаагчдыг бас л гуйдаг тогтолцоо үүснэ. Тиймээс татварын буцаалт гэхийн оронд авч байгаа хэмжээгээ бууруулчих нь зөв байх. Авсан татвараа дараа нь буцааж олгоно гэхээр хувийн хэвшлийнхний мөнгийг төр түр хугацаанд ашиглачихаад буцааж өгнө гэсэн ойлголт яваад байна.

Д.ЭРДЭНЭБАТ: -Энэ хуулийн төслийг дэмжихгүй гэсэн өнгө аястай ярьж байгаа хүмүүсийг гайхаж байна. Уг нь үүгээр хамгийн гол нь аж ахуйн нэгжүүдийг тайлангаа хугацаанд нь үнэн зөв гаргадаг татварын сахилга баттай болгох юм. Ингэхгүй бол өнөөдөр маш олон аж ахуйн нэгж X тайлан гаргаад татвараас зугтаж байгаа. Тиймээс аль ч талаас нь бодсон энэ хуулийн төслийг дэмжих нь зөв.
Улмаар Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхээр санал хураалт явуулахад Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхи нь дэмжлээ.

С.Шийлэгтөмөр /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/

URL: http://www.choibalsan.mn/index.php?newsid=5946