Энэ
оны төсвийн тодотголыг парламентаар хэлэлцэж буй. Өөрөөр хэлбэл,
Монгол Улсын энэ жилд олох мөнгөний хэмжээ өмнө нь төлөвлөж байснаас
бага байх урьдчилсан мэдээ нь оны эхэнд тодотгол ярихад хүргэсэн юм.
Иймд төсвийн орлого, зарлагын хэмжээгээ дахин нягталж хасахаар тодотголд
тусгасан. Эдийн засаг хямралтай байгаагаас янз бүрийн халамжийг хасаж,
зарим татварын хувь хэмжээг нэмж мөнгө олж болох бүх гарцыг хайж
байна. Дээр нь манай улсын өрийн хэмжээ Дэлхийн банк болоод Төсвийн
тогтвортой байдлын тухай хуульд заасан хэмжээнээс өсчихөөд байна. Улсын
өрийн ДНБ-д эзлэх хувь хэмжээг 40 хувьд барихаар хуульчилсан. Мөн
МАН-ынхан сөрөг хүчин байхдаа өрийн хэмжээг өсгөхгүй гэдэгт хатуу байр
суурь илэрхийлж байсныгаа өнөөдөр ч хамгаалж буй.
Харин бодит байдал дээр өрийн хэмжээ ДНБ-ий 55 хувьд хүрснийг Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат мэдээлсэн. Ийн улсын өрийн хэмжээ хуулийн заалтыг зөрчихөөд байна. Мөн Ардын намынхан Засгийн газарт хамтран ажиллахдаа Ардчилсан намтай зөвшилцлийн гэрээг байгуулсан. Тус гэрээнд өрийн хэмжээг хуульд заасан хэмжээнээс хэтрүүлэхгүй гэдэгт хоёр нам тохирсон гэдэг. Бодит байдал дээр өссөн хэмжээг хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр аргагүйд хүрснийг Засгийн газраас төсвийн тодотголыг хэлэлцэх үеэр мэдээлсэн. Ингээд өрийн хэмжээнээс болоод өнгөрсөн долоо хоногт улс төрийн нөхцөл байдал хямралд ороод байлаа. Одоо ч гэсэн хэрүүлтэй л байна. Эдийн засгийн хямралыг хэрхэн гатлах вэ гэдэг гарц хайхаас илүүтэй МАН-ын хатуу шаардлагыг хэрхэн давж өрийн хэмжээг бодит байдалтай яаж уялдуулах вэ гэдэг улстөрчдийн хувьд "шүдний өвчин” болжээ.
Хэрэв улсын өрийн хувь хэмжээ ДНБ-ий 40 хувиа давна гэж одоо байгаатай нийцүүлнэ гэвэл хуулиа өөрчлөх ёстой, эсвэл МАН, АН-ын дунд байгуулсан гэрээг өөрчлөх шаардлага бий. Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд өрийн хувийг 70 хувьд хүргэхээр заасан ч МАН-ынхан хүлээж аваагүйгээс төслийг буцаасан. Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах асуудлыг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн гуравны хоёроос доошгүйн саналаар шийдвэрлэдэг хуультай учраас өнгөрсөн баасан гаригийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаас олонхийн санал авалгүй буцаагдсан юм.
Эдийн засгийн нөхцөл байдал хямралтай, улс орон мөнгөгүй гачигдаж байгаа энэ үед бодит байдлаа цэгнэн гаднаас зээл тусламж авахаас өөр аргагаүй юм. Дотоод нөөц бололцоогоо ашиглан, эхчүүд, хүүхдийнхээ халамжаас танасан ч боломжийн мөнгө хэмнэж чадахгүйг Ерөнхий сайд онцолсон билээ. Зарим эдийн засагчид ч зээл, тусламжаар эдийн засгаа босгохоор өөр замгүйг хэлж буй. Иймд Ардын намынхан хатуу шаардлагаа зөөлрүүлж, нөхцөл байдалтай эвлэрэх хэрэгтэй болов уу. Мэдээж хэрэг өрийн босгыг нэмэх нь сайн зүйл биш ч гэлээ Монголын эдийн засаг гадаадын хөрөнгө оруулалт, гадаадын хөнгөлөлттэй зээл тусламж дээр дэнчигнэж байгааг манай улстөрчид сайн мэддэг.
Монголоо хөгжүүлнэ, эдийн засгаа аварна гэсэн нэрээр Засгийн газарт орсон МАН одоо л хөгжилд түүчээ болон бусад намтайгаа хамтран ажиллах учиртай. Хэрэв тэгэхгүй бол хөгжлийн аврагч биш, хэдхэн хүний томилгоо, албан тушаалын төлөө Засагт хамтарсан гэдэг нэр зүүнэ. Шийдлийн Засгийн газар бүрдсэнээс хойшхи нэг сарын хугацаанд хөгжлийн тухай олигтой шийдвэр гаргаагүй, харин яам, агентлагаа хуваан авч, өмнө нь байсан дарга нарын халааг Ардын намын шинэ дарга нар авсаар буй. Засагт хамтрах нэрээр хэдэн хүнээ ажилтай болгох биш эдийн засгийн хямралаас гарах хөгжлийн гарцыг хамтдаа хайх нь МАН-д зохимжтой болов уу. Тэгэхгүй бол хамтарсны зорилго хямралаас улс орон, ард түмнээ аврах биш, хэдэн хүнийг ажлын байртай, албан тушаалтай, дарга даамлын суудалтай болгохын төлөөд орших биз.
М.ЦЭЦЭГ
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин
Танд манай сайт таалагдаж байвал Like дарна уу. Танд баярлалаа
Танд мэдээ таалагдаж байвал Like дарна уу.
.png)
Сэтгэгдэл бичих