Дэлхийн хоёрдугаар  дайны гайхамшигтай жанжинуудын нэг, энгийн биш хүнд хувь тавилантай, түүхэнд өмнө нь байгаагүй хоёр орны маршал, Ялалтын парадыг командлагч цэргийн дарга, Ялалтын маршлуудын нэг, Ард түмний маршал гэх албан бус цолтой Константин Константинович Рокосовскийн тухай Ялалтын 70 жилийн ойг тохиолдуулан танилцуулж байна.

Варшавын дагуул хотод 1886 онд төрсөн уугуул польш хүн Дэлхийн хоёрдугаар дайны явцыг  нугалж чадсан жанжин болсон юм. Ирээдүйн маршал 18 настайдаа Польшийн морин цэргийн хороонд сайн дураараа элсэн Дэлхийн нэгдүгээр дайны фронт дээр ялгаран шалгарч Георгиевын хоёр загалмайгаар шагнагдаж байжээ. Дахин хоёр загалмайд тодорхойлогдсон байсан ч Октябрийн хувьсгал эхлэн тэр нь бүтсэнгүй. Хороонд нь большевикууд гарч ирэн ухуулга хийж байсны дунд түүний хувь заяанд ер бусын нөлөө үзүүлсэн унтер-офицер Адольф Юшкевич байлаа.

Шоронгоос шүдгүй гарч иржээ

Унтер-офицер Рокоссовский 1917 онд Улаан армид сайн дураар элсэв. Тэрээр 1919 онд эскадроны дарга, дараа нь морин цэргийн хороог командалж иржээ. Байгаль орчны хязгаарт цагаан гвардийнхантай байлдаж 1921 онд Монголд хороотойгоо орж ирэн улаан хувьсгалчдад туслажээ. Морин цэргийн корпусыг 1936 онд командалж байгаад 1937 оны харгислалд өртсөн нэгэн байв.

Өмнө нь баригдаад байсан цэргийн дарга нар Тухачевский, Фельдман нар түүнийг Зөвлөлтийн командлалын эсрэг цэргийн хуйвалдааны гишүүн гэж мэдүүлсэн байв. Дээр нь 1932 онд Харбинд Японы цэргийнхэнтэй уулзаж байсан гэж яллав. 1937 оны наймдугаар сард түүнийг Польш ба Японы тагнуул гэж буруутган баривчилсан юм.

Түүний гэм буруутайг нь Иргэний дайны үеийн хамтран зүтгэгч Адольф Юшкевичийн мэдүүлгээр батлагдсан гэж мөрдөн байцаагчид тулгаж байв. Юшкевич 1920 онд алагдсан байсныг мэдэх Рокосовскийн Адольфийг нүүрэлдүүлбэл мэдүүлэг өгнө гэжээ. Мөн Японы тагнуул гэдэг хардлага нь түүнийг Монголын ардын армийн сургагч байхдаа япончуудын тагнуулд элссэн гэх хачирхалтай ярианаас үүдэлтэй байлаа.

Тэрээр мөрдөн байцаалтад мөчөөгөө өгч буулгүйгээр өөртөө болон бусдын тухай худал мэдээлэл өгөөгүй гарч чадсан гэдэг. Түүнийг байцаахдаа үүдэн шүднүүдийг нь цөм цохиж, гурван хавиргыг нь хугалж, алхаар хөлийн хуруунуудыг нь бяцалсан ч тэр буусангүй. Мөн түүнийг хоёр удаа буудахаар авч гаран хий буудаж байсан гэдэг. Рокосовскийг ирээдүйн маршал, 1-р зэргийн армийн командлагч Семен Тимошенко Сталинд батлан даалт өгч байж 1940 онд суллуулжээ. Хэрэв мөрдөн байцаалт хоёр жил үргэлжилдэг байсан гэвэл яагаад түүнийг гурван жилийн дараа сулласан нь сонирхолтой байж магадгүй. Мэдээж, түүнийг хорих лагерьт байлгасан юм.

Ингээд 1940 онд түүний шагналыг эргүүлэн олгож, намын гишүүнийг нь сэргээгээд хошууч генерал цол олгон Сочид амруулахаар явуулж байв.

Дайны эхлэл

Дайн эхэлсэн өдөр Рокоссовский загасчлахаар төлөвлөсөн байв. Немецийн оргон ирсэн цэргийн дайн эхлэхийг мэдээлсний дагуу тэрээр загасны хэрэгслээ хойш тавин  командалж байсан 9-р механикжуулсан корпусаа байлдааны бэлэн байдалд оруулсан байна.  Танкаар бүрэн зэвсэглэгдээгүй байсан корпус нь шаргуу тулалдаанаар хамгаалалт хийн дайснаа сульдуулж байжээ. Долдугаар сарын эхээр түүнийг баруун фронтын 4-р армийн командлагчаар томилжээ.

Байдал өөрчлөгдсөнөөс, түүнд радио станц, хэдэн офицер гарган өгч Смоленскийн хамгаалалтыг хийх тушаал өгөв. "Смоленкийн бүслэлтээс гарч байсан 16, 19, 20-р армиудын үлдэгдлээс тэр бүтцээ бий болгох ёстой байв. Ядарч зүдэрч, өлсгөлөнд нэрвэгдсэн  зэвсэггүй хүмүүсээс арми бүрдүүлэх даалгавраа биелүүлж чадсан юм. Сталин Рокоссовскийг фронтын хамгийн хариуцлагатай хэсэгт явуулж байсан ба дараагийн томилолт нь Москвагийн чиглэл байлаа.  

Немцүүдийн Москва руу чиглэсэн довтолгооны үеэр Рокоссовский 16-р армийг командлан хамгийн аюултай Волоколамскийн чиглэлийг хамгаалсан юм. Жуков, Рокосовский нарын командлалын дор Зөвлөлтийн улаан арми Германы цохилтын хэсгийг  бут  ниргэжээ.

1937 оны нэгдүгээр сар. Москва. Морин цэргийн корпус командлагч Константин Рокоссовский. Зөвлөлүүдийн ХII онц их хурал дээр. Баривчлагдахынхаа өмнөхөн